Luxembourg
  | |
|
| |
| kian | |
| |
| sintuqi squ kian | 49°48′52″N 06°07′54″E |
| kinbhci | 2,586.4 km2 |
| qalang | Luxembourg City |
| ke | |
| Luxembourgish
French German | |
| Linpgan squliq | |
| 633,622 | |
| Pinqasan ryax nakoka | |
| 23 na tay mtzyu’ byacing na qutux kawas | |
| sinnhen | |
| Cyorokay | 9.4% |
| Tenskyo | 63.8% |
| ungat sinnhen | 23.4% |
| binah | 3.2% |
| ryax nqu kian | |
| UTC+1; UTC+2 | |
| pposa giqas nqu zyuwaw | |
| .lu | |
(Luxembourg)
Lusenpaw
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]Zyuwaw nqu kinbkisan
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]Lusenpaw Zyuwaw nqu kinbkisan kahul sa tska nqu kinbhgan ryax nqu pkbalay sa kian nha Lusenpaw babaw nqu kinblayan nha.lingay nya lga
taring mngyut mblaq qinnxan nha lamqutux qalang .Lusenpaw maki sa son mha ptriqan .koka Fako、Teko ru Holang ga spyang nha syun inlungan.Lusenpawqani ga psesyu sa ini ptnaq nqu koka.mopuw mqeru kinmhgan .Lusenpaw taring mbuci psrux lmahang nanak na kokaru khangan linyoyan nqu Holang wangko.tehuk sa mbuci koka Pilis Lusenpaw mgay sa kinhangan nqu koka Holang.ana ptke qu Lusenpaw mha pkaki sami sa tska.ana ga maki sa mpusal kinmhgan ga Lusenpawminpira kyupan nquTeko .te qutux pintriqan nqu babaw cinbwanan ga kawas qutux seng mqeru kbhul mopuw mpayat mspay byacing ru sazing ryax.Teiztikopintzyaw nha Slifan kekaq helaw nha qolang qu rhyal nqu Lusenpa ru kyopang nha Pilis ru Fako.ptgih sa Sisin pintriqan.ryax nqu te sazing pintriqan nqu babaw cinbwanan.aki minnaki qu mopuw msya nqu rhyal nqu hetay Lusenpaw wayal pqilun nqu pinkzyupan na NasuyTeko遭Pilis ki Fako.ptqihun nya mha ptnaqaw ta inlungan ta mciriq .nanu yasa helow balay kyopan nqu Teko helaw balay lga pqxun nha. te sazing pintriqan nqu babaw cinbwanan ungat wayal mhoqil ana qutux hetay nqu koka.babaw nqu te sazing pintriqan nqu babaw cinbwanan lga.koka Lusenpaw iyat kaki sa tska qu inlungan nha.mptaring nqu Peye ru Omon nqu linhoyan na qutux koka.
Lusenpawkoka qani gapklahang nha koka ga Cunculisin nqu gaga thokinqu koka ga Lusenpaw Takong misu nqu koka na Oco nanak lha qu qutux Takongko psmsun zyuwaw nqu koka ga cingay llamu nqu taw msqun inlungan lmahang gaga nqu koka.Giin nha ga mtzyu pgan cintman.Giin nha ga magal kawas qu cintman nha.
Kian/tili
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]Lusenpaw koka qani nyux maki sa Sio nqu tska nqu rhyal na koka.inkyasan nqu rhyal nha ga kura ghyaq ga wagiq te mkilux lga mkrroq la.htgan wagi ga nyux maki bih na Teko.te mkilux lga ’mubuy sa Fako.kura ghyaq ru te byaqan wagi lga ’mubuy sa Pilis.Te ghyaq ga Yalrti wagiq nqu rgyax. Mtqupu qu lhlahuy.te mkilux ga mkrroq qu rgyax nya.hrhul qu kayal nya.gluw nqu hrhul na umi nqu kayal.blaq balay ngayan qu ngngayan.hopa qalang nya ga qalang Lusenpaw sllwan nha ma「qalang na phpah」kinhbuzyun balay qu Tekwang.rhyal qani ga spyang nqu mtbazi ru msyobay nqu wahan na ttuqi.pyang wagiq nha ga rgyax nqu Kenefu kinwiqan nya ga magal kbhul mtzyu pgan kongz.laqux nya wagiq qu qutux mi rgyax na Pukepula.ana ga Pukepula si nha ga spyang wagiq nqu Lusenpaw na wagiq nqu b’bu.
Psmsun zyuwaw na psplang
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]Lusenpaw koka qani ga nyux maki son mha kwagiq nqu GDP。Kahul qutux seng mqeru kbhul mqeru pgan mqeru .Lusenpaw koka qani ga gluw nqu Oyun Lusenpaw Psmsun zyuwaw na psplang nya ga koba spyang nha. misu na Lusenpaw koka qani ga maki sa cinbwanan ga spyang hopa balay nqu Ginko ru pzyugan nqu psplang na qsahuy nqu linhoyan na puqing. Lusenpaw koka qani gagluw nqu Oyun Ginko nqu nanak na puqing ru te sazing kinhopa nqu sinnhen kwara nqu psplang Cunsin.（pszit sa Amerika）
syakay
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]minsyu
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]Lusenpaw koka qani ga linpgan nqu squliq ga pkaki sa mzimal.mqeru% squliq Lusenpaw gluw na squliq Opama ru Tasiyang-Poloti hay mtnaq lhan.
「koka nqu mshyu ru mtgbang」na cingay llamu na ke ru ini ptnaq nquminsyu mcqun maki qutux qalang.ana ga Lusenpaw koka qani ga ini kyang qani.puqing koka qani hgananak qutux qu minsyu nha——Lusenpaw mincu.ramu nha ga msobih sa Fako.zyuwaw nqu kinbkisan ga qrzyux nqu ryax ga ke nqu Teko.「mtasaw nqu Romatiko」na bung.ana ga Oco na Kotin ga luhay nha mpkal ke nqu Fako.nanu yasa sbiru nha ga Teko ru Fako sazing ke qu sbiru nha la bsyaq ini nha sbiru qu ke nqu Lusenpaw.nanu nyux nha si anay spkal nanak la.ke nqu Lusenpaw ga gluw na Falangke nqu qutux ka.mpkal ke qani ga nyuxmqasu sa gong nqu Moclr nqu qalang ’mubuy sa qalang na Teko ru Fako. ke nqu Lusenpaw ga gluw na maki sa nqu ke Teko na wagiq Cunsicu .ana ga wayal hminas sa magal seng qu puqing ke nya ga kenqu Fako son nha ma ke nqu yaya ma. ke nqu Lusenpaw ga kinnta nqu squliq na Lusenpaw ga「ke nqu inlungan」.krryax ga spkal nha ini nha anay sbiru qu ke nha.llamu nqu psbaq nha sa ga Lusenpaw、Teko、 Fako cyugal ke qani ga mngyut ptnaqun nha pcbaq.pqwasan laqi cikuy ka qutux kawas tehuk cyugal kawas ga psbaq nha biru ga ke nqu LusenpawLusenpaw.spayat kawas tehuk mtzyu kawas ga psbaq nha biru ga ke nqu Teko.mqwas cyugyaq lga ke nqu Teko.ptmasoq sa pinqwasan nha Cyugaq ga cyugal ke qani ga siki baqun nha kmal qani qu pinspngan nqu pqwasan biru.nanu yasa smka nqu mqwas biru ga ini agal ptmasoq pinqbaqan nqu biru.myang qani nqu pinsrux na gaga ga .mwah mbyaq qani nqu squliq ga（yang iyat squliq nqu Feco mbyaq maki sqani）laqi nha lga ini balay pinthuk la. khmay balay qu mwah mbyaq nqu squliq cintqalang sa Lusenpaw.linpgan squliq ga pkaki balay sa cyugal pinqsyugan.spyang mwah linhoyan nqu squliq na Putawya ru squliq na Ital.nanu yasa nyux nha rasun qu ke nha nanak. Ana ga ke nqu Putawya ru ke nqu Itali ga nanak mbyaq nqu linhoyan maki sa lahuy nha mpkal.spyang nqu hopa na linhoyan lga ini nha anay spyang pkal la.
Sinnhen
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]Cingay squliq snhi Tenskyo.maki uzi snhi binah llamu nqu sinnhen.（myang giqas nqu cyorokay ki Yutaycyaw）。Gaga nqu qinnhan koka nqu Lusenpaw smural nqu qalang ga ru kinbalay nqu zyuwaw na pklahng kya qu snbil nya sa babaw nqu cinbwanan. koka nqu Lusenpaw cingay balay qu llamu na ramat pinhpyan nha ga sinlaxan nqu koka Teko、Fako、Pilis ru binah llingay nqu koka.hyang kach keis qmamas sa qutux kinbalay nha sa miruku.Gromper keeschelche qani ga pinsbka nha sa abura nqu ngahi Gipun.
pcbaq
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]pinsrux nqu pincbaq
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]maki sa koka nqu Lusenpaw ga.minsyu nha na gimu na pqbaq biru gamopuw qutux kawas.taring sa sazing kawas nqu Yocyung、mtzyu kawas nqu puqing pqbaq ru cyugal kawas nqu pkwagiq nqu pqbaq maha qani qu pinsqunan nha.nanu yasa koka nqu Lusenpawkya qu te cyugal ka kin wiqan nqu pinsrux nqu pincbaq（Yocyung、pqwasan laqi cikuy、wagiq nqu pqwasan biru）.mqwas biru qani ga pinqwasan nha ga tehuk balat qutux kbhul% koka nqu Lusenpaw pinsrux nqu pincbaq qani ga cingay cikay qu munray nya. yang maha cingay balay ryax nha mqbaq ke na Teko、ke na Fako ru ke na Ego pqbaqan nha.nanu yasa mqbaq sa ke nqu Teko lga ini kblaq la、kahul sa koka binah ru mpkal nqu ke na Loman pzyux balay qu mqwas biru. squliq nha Wagiq ru khmay balay .babaw nqu qutux seng kawas mqeru kbhul mqeru pgan mqeru lga kya sazing kawas Yozyung te qsu mqbaq qutux kawas nqu ’laqi cikuy pzyubi ppqwas .nanu yasa ’laqi cikuy qani ga yang mqbaq ke、syakay、pqwasan biru lga.mosa maki qu blaq qu pqbaqan nqu son maha syakay kya qu mtzyu kawas nqu spyang na puging pinqbaqan nha lga.babaw nya lga pqwasan biru(seto) maki sazing nqu tuqi pqbaqan ru pwazyaw nha：
1. pqbaq nqu qinbaqan na wagiq pqwasan biru ga（mtzyu pgan mpitu%qu mqwas biru）.cyugal kawas ryax nha sitehuk sa tmsuqan nha（CATP）uni ga mosa mzyup sa raygaq gleng ga siki mtzyu kawas tehuk mpitu kawas. Fuci nqu pqwasan wagiq biru.（mtzyul cyugal%）.babaw nqu tmasoq mpitu kawas lga magal qutux biru nqu sinnwalan lga baq mosa raygyq. wagiq nqu pqbaqan kahul babaw nqu kawas sazing seng ru cyugal Lusenpo koka qani ga maki qutux qu mtbuci nanak nqu pqwasan hopa na biru .kahul sazing seng ruqutux kawas taring nya psrux kbalay.kya qu son mha pktan nqu nbu、minnaki nanak nqu qinbaqan、Keci、Holit、psplang qinbaqan、syakay qinbaqan ru pcbaq qinbaqan.mqwas biru qani ga mqqasu sa mpiti nqu pqbaqan qani.ana ga koka nqu Lusenpo qani ga ini kinthuk ru kinblaq ku minpcyagang nha na.maki sa binah nqu koka mqbaq sa llamu nqu pqbaqan ga cingay balay.nanu yasa koka nqu Pilis、Fako ru Teko nqu hopa pqwasan biru ga spyang balay son nha ptwang mqwas.ningay balay mqwas biru nqu squliq ga nyux maki sa binah nqu koka mqbaq tmasoq qu sinnwalan nqu syome.nyux maki sa binah nqu koka mqbaq biru ga linpgan ga pkaki sa mtzyu seng mqwas biru.kya hazi mopuw mqeru.mtzyu%nqu mqwas biru maki sa Teko na raygaq pbiq pila pbiru（spyang ga ptbaq squ gizit Keci nqu psemon ru maki nanak nqu qinbaqan.）mpusal sazing .mtzyu% nqu mqwas biru ga maki sa koka Pilis ru Fako pqbaq biru.
Pcbaq squ pcyagang
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]pkwagiq squ pinbaqan tmwang sa kahul cyugal 、pinsqunan na pqbaqan na kawas.kyahuw qani ga cyugal nqu pcbaq nqu gizit:
1.cyugal kawas nqu pkbalay nqu pqbaqan uni ga psmaun paplang nqu ptbaqan.kya qu koba ru Fako nqu sefu uni ga pqwasan biru nanak na pqbaqan na pqwasan biru（Lycée Technique）teska nqu sazing mtnaq na pinubuy msqutux inlungan .ana ini ptnaq qu qeqaya nha ga baqun nha mrraw lga tmasoq pincyagan nha uzi la.nanu phtuw babay qu pcbaq nqu pqwasan biru na puqing nya ptbaqan.tmasoq lga maki qu pinspngan nqu qinbaqan pwah sa pspung maki sinnwalan na biru la CATP.myang qani nqu Pcbaq squ pcyagang maki sa ungay prraw na pcyagun ga maki qu kinblaq nya.
2.pinqbaqan su mpayat kawas nqu gizit lga mgal su Keci sinnwalan nqu biru la.
3.maki su sa qsahuy nqu Keci lga mpayat kawas pinqbaqan su lga.pagal su qutux pkwagiq nqu pinqbaqan nqu tmasoq na sinwalan na biru la.
Luxembourg (盧森堡) hya’ ga cyux maki’ tay 49 45 N, 6 10 E na Oco syuw.
kwara’ kinghciyan niya’ 2,586 sq km (maki’ tay 179ginkgan kin wahci’)
(kinwhci’ niya’ ga 2,586 sq km , kinwhci’ na lawsayan wsilung hya’ ga 0 sq km)
Kinkhmayan kwara’ squliq hya’ ga 582,291.
Pinbcyan naha’ sni’ naha’ rhzyal hya’ iy pqmahun hya’ ga 50.70% , lhlahuy hya’ ga 33.50%,
sni’ naha’ sa pptzyuwaw sa bzinah hya’ ga 15.80%.
spzyang qalang na Kokka’ (首都)
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]spzyang naha’ krahu’ qalang hya’ ga Luxembourg City.
snyan kinramat inlungan na Kokka’ (國家紀念日)
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]snyan kinramat inlungan na Kokka’ hya’ ga 23 na tay mtzyu’ byacing na qutux kawas.
mrhuw Kokka’ (國家元首)
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]mrhuw Kokka’ ta’ misuw hya’ ga Henri, aring ryax 7 squ byacing tay 10 sa kawas 2000 lga, musa’ spazyang balay ms’rux kya la.