Brazil
| Brazil | |
| |
| kian | |
| |
| sintuqi squ kian | 15°47′S 47°52′W |
| kinbhci | 8,515,767 km2 |
| qalang | Brasília |
| ke | |
| Portuguese | |
| Linpgan squliq | |
| 210,147,125 | |
| Pinqasan ryax nakoka | |
| 7 na tay mqiru’ byacing na qutux kawas | |
| sinnhen | |
| Cyorokay | 24.2% |
| Tenskyo | 64.6% |
| ungat sinnhen | 8% |
| binah | 3.2% |
| ryax nqu kian | |
| UTC−2 ~ −5 | |
| pposa giqas nqu zyuwaw | |
| .br | |
.svg)
Brazil (巴西) hya’ ga cyux maki’ tay 10 00 S, 55 00 W na Nan-Meco syuw.
kwara’ kinghciyan niya’ 8,515,770 sq km (maki’ tay 5ginkgan kin wahci’)
(kinwhci’ niya’ ga 8,358,140 sq km, kinwhci’ na lawsayan wsilung hya’ ga 157,630 sq km)
Kinkhmayan kwara’ squliq hya’ ga 205,823,665.
Pinbcyan naha’ sni’ naha’ rhzyal hya’ iy pqmahun hya’ ga 32.90%, lhlahuy hya’ ga 61.90%, sni’ naha’ sa pptzyuwaw sa bzinah hya’ ga 5.20
spzyang qalang na Kokka’ (首都)
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]spzyang naha’ krahu’ qalang hya’ ga Brasilia.
snyan kinramat inlungan na Kokka’ (國家紀念日)
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]snyan kinramat inlungan na Kokka’ hya’ ga 7 na tay mqiru’ byacing na qutux kawas.
mrhuw Kokka’ (國家元首)
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]mrhuw Kokka’ ta’ misuw hya’ ga Michel Temer, aring ryax 31 squ byacing tay 8 sa kawas 2016 lga, musa’ spazyang balay ms’rux kya la.
cinringan na lalu koka (國名來源)
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]Pasi kkyalan qani ga kahul sa qhuniq mtalah na Pasi mbhuyaw sa syaw na umi, qhuniq mtalah na Pasi ke na Ptaw ya ga pau-brasil, brasil gani ga myang nqu puniq mtalah. qhuniq mtalah na Pasi ga mhtuw qqamas na bbiru. Nanu yasa Oco qani psplang nha llukus.
ru cinringan pssyobay na Pasi. Ryax na 16 pinhgan. cingay balay qu zyuncumin kmut sa qhuniq mtalah na Pasi. Squliq na tbaziy Oco (cingay kahul sa Putaw ya, kya cikay kahul sa Furans) pson nha tbaziy Oco. Maki sa Palakuy kya qutux ke na sefu nha Kwalani, sllun na Pasi maha "Pindorama", lalu qani ga sinllwan na squliq nha, imi nya ga "rhyal na gluw sapin".
zyaw na kinbkesan (歷史)
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]pqtaqan pthgun nha qu zzyaw na kinbkisan. pkaki qutux mang kawas hazi ka ryax cinbtunux tmsuqan na gaga. rima maki qu squliq na Pasi mqyanux sa rhyal gani la. Tehuk sa babaw ryax misu qani ga mspat seng kawas la. rhyal na Pasi qani ga pcyagun nha ga smuling sa qqaya qu sqyanux nha. maki sa hlahuy ru mgayan sa gong na Yamasyu. ginnxaan sqyanux ha ga mqumah ru mya nenanu. kya pira ryax lga msbinah qu kian nha la.
kawas 1500 byacing payat pusal sazing ryax. squliq Putawya ka sinsiy pcinumi Ptlo. kapura tehuk Pasi. squliq Putawya mngyut mtqalng cyugal kbhul kawas sqani. Taring pcyagun nha ga kmut sa qhuniq mtalah na Pasi babaw nya lga mosa qmihuy kin, muya bilus ru mminsyu na Putawya la. babaw nya lga minnxal mcqun ki Putawya ru Sipanya, squliq na Hlang minqolang na Pasi. maki sa pintringan na koka Iko ru Hlang olangna Putawya.
Kawas 1807, mintxal rasun mge na zik na Amerika Pasi qu Napolunqu mrhuw Mariate qutux si tehuk kawas 1812 tmasoq mciriq. Ryax nasa ktay smwal inlungan na misyu psurux Pasi kmal mha ptnaqun nha qu Putawya ru Pasi, sllwa nha maha: koka sinhloyan Putawya-Pasi-Alca. kawas 1821 msbinah mwah la. Ryax nasa lga koka Inko tgahan nya qu pklahang smsun zezyawcna umi, msinhloyan Putawya na koka. maki qutux thoki na Pasi uzi la.
Trang taring myaqih qu koka Putawya lga. aki nha spkal maha laxay ta ru yugaw ta lalu na koka Pasi. kawas 1822 mqeru byacing mpitu ryax, hapyo (日文) maha pbuci mrhuw Pelot te qutux, ps’rux koka Pasi. kawas 1888 magal byacing. spat ryax, spkal nha sinhloyan maha laxan nha gaga nqu mqzinut na ttnu; ryax mopuw cyugal,"gaga 黃金法" pp mrhuw Isapel pbiru, tmasoq qu gaga nqu mqzinut na ttnu.
Kawas 1930 taring koyo qu pcyagun nha. bsyaq mhitu kihangn na lhetay Zetuli-wacyas. tmasoq sa kawas 1945. babaw nya lga psrux tobu Pasi qu Wacyas. kawas 1951–1954 gnwayaw na minsyu. Kawas 1954 Wacyasmozay qu inlungan nya ru mbsyak la myaqih qu kihanqan qu Pasi la. Kawas 1960, kian na Pasi cyu’ok naki syaw umi ru sbnahun liye zinelu. psmsun zezyaw nakokaPasilia. ktay mhgut cikay qu liye zinelu. psmsun zezyaw psplang na sefu. kawas 1964, mzyu qu psmsunzyaw na hatay, slaqux nha qu Pasi tobu, wayal nha pkuxun qu mpusal qutux kawas pinsrux nha ka mhitu na kinhangn hetay. kawas 1979, Zozan. felito sinyunaw Aynesto. karcl, pyang na tmsuqan na Soto. kawas 1984, ryax na musa Amerika pkut yaba zyuhun qu Zozan. felito. squliq na Pasi mwah sinren maha. siki minsyu mwazway Soto.
kawas 1985 byacing qutux mopuw magal ryax. Giin nha sa sraral Tankleto. newis Gnwazyaw na minsyu magal Thoki. kawas 2002 mopuw byacing mpusal pitu ryax, lalu ta silwa sa rekisi na Pasi ga wayal mkkoba tan ru tkahul sa minsyu lmaqux na Soto, kawas 2006 mopuw byacing mpusal mqeru ryax wayal lmaqux lozi.
Kawas 2010 byacing mopuw tzyu qutux ryax, mtzyaw koba tan minpusal senkyo Tilma. losay fu te qutux lmaqux qu kneril soto. ru psyunaw sa picyagan na sefu Lula llamu psmsun zyaw na koka binah unit e zit na sefu. kawas 2014 mopuw byacing mpusal tzyu ryax senkyo. mzimal qutux%. wayal toseng lozi.
kawas 2016 byacing magal mopuw qutux ryax. cingay Giin kinitay nha sa soto Losefu ini giuw sa kite (憲法日文) nanu yasa qrqan nya smka kawas qu kenli na soto Kawas 2016 byacing magal. mopuw qutux ryax. cingay Giin kinitay nha sa soto Losefu ini giuw sa kite (憲法日文) nanu yasa qrqan nya smka kawas qu na soto, Smsun zyaw na koka lga fuk soto qu mtzyaw kwara la.
sexu (政治)
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]Kawas1988 kblayun Pasi kite (憲法日文) sinhloyan na sefu cingay balay spong na minsyu nanu yasa soto ru fuk soto ga minsyu senkyo pthgun nha. mintxal ga payat kawas. anay minqutux ’mubyu. kenli na soto gmwazyaw hya ru pyang balay psmsun llamu zzyaw na koka ta qu soto.
Koka Pasi qani ga psurux gaga ga komin Giin na Pasi. magal sazing qu yun nha. Maki spat pgal qutux qu Giin nha. tkahul sa tqutux cu mtcyugal hi nwazyaw nha ga msqutux sinhloyan, mspat kawas qu mGiin. tehuk payat kawas lga senkyo 3/1. babaw na mpayat kawas senkyo 3/2 msbinah sengkyo lozi. magal kbhul ru mopuw cyugal qu kinthken Giin skita nha ru psenkyo mhtuw lga mpayat kawas qu mGiin.
smlokah (體育)
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]baqunnha kwara, koka Pasi qani ga pyang nha pslokah hi ga tmkah mari, kawas 1999 minkesan nha binran, koka Pasi qani ga kaki balay sazing mang qu sinhloyan na ptlkah mari. Kya qutux lozi ga, ptlkah mari qani ga nanak koka Pasi qani taring sakawas 1930 年 tehuk kawas 2018 min sanka babaw cinbwanan tmkah mari iyat min hotaw ana qutux, namak lha qu min magal babaw cinbwanan ici ban (日文) qnabu (kawas 1958, kawas 1962, kawas 1970, kawas 1994 ru kawas 2002). Nanu yasa, sensyu Pasi na ptlkah mari ka sinhloyan qani ga cingay balay qu min sanka nha pslikah hi. kawas 2007 sanka sa koka Maco qnbwan ini nha si inlungan qu koka Pasi. ana ga slaqux nha qu koka Akentin ka lokah na ptlkah sa mari 3:0, nanu yasa sllwan nha. ma "koka thoki na tlkah mari".
Pasi na kneril sinhloyan nha myang pzyugi na pslokah hi. ana slaqux na America, Cyuko, ’losya, Lomaniya ka baq balay ga maki qu sensyu nha sanko babwa cinbwanan na pspung ru mzyup sa pspngan ggalan iciban uzi. kawas 2003 babwa cinbwanan pspung myang pzyugi na pslokah hi. koka Pasi sensyu ka (Daiane dos Santos) magal qnabu iciban qutux kin.
kawas 2014 koka Pasi lmaqux magal sa babwa cinbwanan pspung ptlkah mari pslikah hi na pyang ptzyaw na koka. min te sazing mtayaw sa babwa cinbwanan pspung qnabu. Pasi hop ana maci Liyeznelu galun nha qu kawas 2016 ‘bagan Awlipikek pspung pslokah hi. wal m’Nanmeco te qutux ru te sazing koka ka Nanpancyu. rute cyugal magal sa mtzyaw Awzyuhuy Nanpancyu na hopa maci.
Koka Pasi qani ga maki sa pyang hopa na pslokah hi nagal nha qnabu:
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]‘bagan Awzyuhuy: mpusal cyugal (kin) mtzyul (yi) mzimal magal (tun) qutux kbhul rum spat qnabu (Mecu te payat, babaw cinbwanan te tzyul magal)
‘bagan hop na pslokah hi: mpusal mtzyu (kin) mtzyul cyugal (yi) pitu pgal mspat (tun) qutux kbhul mtzyul pitu qu qnabu (Mecu te payat, babaw cinbwanan te mpusal)
cinbwanan pslokah hi: zmagal (kin) mspat (yi) mspat (tun) mpusal qutux qnabu (Mecu te payat, babaw cinbwanan te mtzyul magal)
‘bagan mrkes Awzyuhuy: sazing (kin) cyugal (yi) qutux (tun) mtzyu qnab (Mecu te payat, babaw cinbwanan te mpusal qutux)
cinbwanan Wupo pslokah hi: qutux (yi) qutux (tun) sazing qnabu (Mecu te payat, babaw cinbwanan patul mspat)
kawas 2014 pincyagan nha tlkah mari pslokah hi maki sa kwara babaw cinbwanan. baha hmswa mnanak qu qqyanux nha. pira kawas qani ga minsyu na Pasi inkmswl iyel mizyaw pspung mtlkah mari. cingay yal hriqun pila ru qqya na syakay. Ini nha pyangi kmahang sklokah hi ru qinnxan na minsyu. obih tehuk ryax pspngan na cinbwanan lga. cingay minsyu mwah msli sa ttuqi hantay (反對) sefu.
Nanu yasa mthwuru mtyaqih qu syakay sefu. Kmal qu thoki na Pasi iyat saku pimaw sa ptaring na gaga pspung ma. Ana gab aha hmswa Pasi qani ga maki sa babaw cinbwanan qani ga syun nha balay inlungan qu cincyagan nha zyuaw na ptlkah mari qani.