Cameron

Cameron

kian

sintuqi squ kian	3°52′N 11°31′E
kinbhci	587,041 km2
qalang	Yaoundé
ke
French, Cameroonian, Pidgin, English, Fula, Ewondo, Chadian Arabic, Igbo, Camfranglais
Linpgan squliq
25,482,000
Pinqasan ryax nakoka
20 na tay ymagal byacing na qutux kawas
sinnhen
Cyorokay	70.7%
Islangcyaw	24.4%
puqing nqu sinnhen	2.3%
ungat sinnhen	2.1%
binah	0.5%
ryax nqu kian
UTC+1
pposa giqas nqu zyuwaw
.cm

Cameron (喀麥隆) hya’ ga cyux maki’ tay 6 00 N, 12 00 E na Xweco syuw.

kwara’ kinghciyan niya’ 475,440 sq km (maki’ tay 54ginkgan kin wahci’)

(kinwhci’ niya’ ga 472,710 sq km , kinwhci’ na lawsayan wsilung hya’ ga 2,730 sq km)

Kinkhmayan kwara’ squliq hya’ ga 24,360,803.

Pinbcyan naha’ sni’ naha’ rhzyal hya’ iy pqmahun hya’ ga 20.60% , lhlahuy hya’ ga 41.70%, sni’ naha’ sa pptzyuwaw sa bzinah hya’ ga 37.70%.

喀麥隆（Cameron）

spzyang qalang na Kokka’ (首都)

spzyang naha’ krahu’ qalang hya’ ga Yaounde.

snyan kinramat inlungan na Kokka’ (國家紀念日)

snyan kinramat inlungan na Kokka’ hya’ ga 20 na tay ymagal byacing na qutux kawas.

mrhuw Kokka’ (國家元首)

mrhuw Kokka’ ta’ misuw hya’ ga Paul Biya, aring ryax 6 squ byacing tay 11 sa kawas 1982 lga, musa’ spazyang balay ms’rux kya la.

zyuwaw na sraral(歷史)

inringan balay kinnian nqu squliq na喀麥隆hya ga squliq nqu 俾格米qalanga na巴卡.Kmal kay na 班圖puqing naha ru kinbahan nqu cyux maki suq 喀麥隆wagiq na rhyal，zik na wahal qmol squliq na Kokka歐洲,sisay maha wayal mshriq sqani kwara la.mucing squ 1884 kwasa,mrhuw—杜阿拉（Douala）hya ga maki squ Kokka喀麥隆qani ga krahu balay qu qpzing nya hyaqani ga minkahul squ Kokka 非洲mrhu naha ru squliq naha nanak.

ryax killhangan nqu (歐洲殖民時期)

rima maki squ 1472 kawas,qutux mtyuwaw squ bsilung minkahul squ歐洲na葡萄牙wayal taring mitta te kintan bsilung na喀麥隆。lalu sinllwan nqu 喀麥隆qaniy ga milkahul squ llyung武里 ki’an cingay na kbolung qani,swayan qani ga sinllwan naha maha llyung na kbolung sun naha（Rio de Camarões）. taring squ 1520 kawas lga，aring sqani taring mkkal ki葡萄牙maki qu pinkwalan naha mtbaziy squ g’nux nqu ro、abura na棕櫚、kkbalay squ kmsya。maki suq ryax qani ga，ana ga mtbazi squ ggalan pptywaw na squliq tqalux hya ga ungat qu tesqani hya.Tehuk squ 1820 kawas lga,taring mtbazi squ ggalan pptywaw na squliq tqalux maki te喀麥隆la.tepucing nya maki 1840 kawas 7 byacing 10ryax lga,mrhuw nqu 魯道夫·杜阿拉ki Kokka英國miru squ sinqunan nqu inlungan naha maha maki squ lingay na babaw cinbwanan ga shtuy qu mtbazi squ squliq ru、magan squ yaruy na biru pinkyalan.pspngan naha,maki squ Kokka na Amirika te 1865 kawas 、Kokka 巴西squ 1888 kawas ru shtuy naha kwara ka mtbazi squ ggalan pptywaw na squliq、ru galan naha yatuy.

aring squ 1868 kawas lga yalaw gi漢堡沃爾曼商會maki kkyup lliyung na武里miaring psrux squ bang gu qilsugan,n_gyut n_gyut cingay qu squliq na Kokka 德國mwaha te Kokka na 喀麥隆.1884 kawas7 byacing 14ryax,mrhuw nqu Kokka na德國古斯塔夫·納赫蒂加爾posi galan squ德皇spyang nqu psatu同魯道夫‧ki mrhuw na杜阿拉ru喀麥隆binah na kki’an nqu 藩王msqun miru biru kklahang naha yuwaw pin kyalan,skahul sqani musa kmayal maha Kokka na喀麥隆qani ga mmosa klhangan nqu Kokka德國 gusa nqu nyux klhangan qu rhyal qani「保護地」balay balay nqu maki tanux na bslung kinhangan rhyal na Kokka 德國.

pklahang ptzyuwaw squ squli(政治)

kinta squ kawas 1992 i sinbahan naha gaga ga,maki balay rngu qpzing pptyuwaw na Soto naha.glabang balay qu qpzing nqu Soto naha,ana ini naga sinnwalan nqu pinslyan mkkal ki mmrhuw na Kokka.

Kwara qu pinslyan nqu tthoki naha ga 180 qu ttman kwara,qutux kawas ga mincyugal msli mkkal yuwaw.spyang kkyalan naha yuwaw ga ps’rux squ gaga.

smsum gaga’ squ linhoyan hya ga maki squ kyahu na smsum gaga’ pklahang,spyang wagiq Hoing hya ga nanak maki squ kay na Soto maha uni nyux mtkari qu gilgan naha squ Horit ga hkngyun naha mita qu Horit.

Pinsrngyan na Kokka(外交)

Kokka nqu 喀麥隆hya ga qutux nqu linhoyan na pinsqunan nqu Kokka,trang nasa hya ga tequtux nqu m’qutux balay na Kokka iyat lalu nqu kinhangan na kokka英國,myup squ krahu na Kokka 大英國協.Kokka nqu 喀麥隆qani mtnaq squ tesazing na killhangan rhyal squ pklahang na Kokka——Kokka nqu 法國maki qu spyang cipuqing na Pinsrngyan naha.lpgun naha kwara qu Kokka ana nanak 20% qu squliq ma穆斯林,hya qasa uzi ga pinslyan nqu 伊斯蘭ru squliq nya uzi（OIC）.

Kokka nqu 喀麥隆qani ga nyux si kinrrngu maha aki ta si psblaq ki lingay nqu Kokka ma.maki squ 2008kawas naha ki lingay spyang lokah na Kokka—奈及利亞msblaq mkkal ru kaykit squ snbil sraralna zyuwaw pinkatan mzyuyawaw naha squ lingay qes.aring msqum msbalaq ki 奈及利亞lga,Kokka na喀麥隆taring tmu qutux linhoyan na hitay 120 sqliq qu lihoyan lmahang psblaq naha,lmahang squ 中非共和國psblaq naha,ru swalan naha ruma mqzinut nqu squliq 查德.

rrhyal(地理)

rrhyal na喀麥隆ga mutux msbah qu rhyal nya,wiway ggwagiq kwara,kinwagiqnya qani ga maki squ 1000-1500 mi,rhyal nqu kska hya ga n_giyut wagiq,yal wagiq qu rhyal nya.tekyopan wagi hya ga maki yan nqu mtumaw atu na rgyax puniq、b’bu ，kilwagiq puni rgyax喀麥隆hya ga wyal squ 4070 mi，maki squ西非ga spyang wagiq qu rgyax nya,1959 kawas ga min prpus ma.tekyopan wagi mkura kilux gmluw squ bslung kin glabang nya ga 150kung ri qu rro na rhyal nya,maki squ mkura tltuhya ga mkilux mtkyay qu kayal nya,sun naha maha mkilux na rhyl ru kayal,taring squ mkura tltu ru mkura kilu,hminas squ mkilux na qqlwxan kayal,kwra qu rhyal nya qami ga qutux kawas qu qlwxan nya qsya ga kya 1000-4000haw mi,maki squ tekyopan wagi mkura kilux rgyx na puniq hya ga mwah hminas squ 6000haw mi.

Kki’an naha( 環境)

skahul naha Bernard Foahom nqu qutux na Kikyuw mita，maki squ 2001kawas Kokka nqu喀麥隆ana balay cikuy ga maki qu 542 lanu na qulih ，maki squ zikqani ga 96nqu spyang na mnnak qulih。iyat nanak qani aymaki uzi qu hminas 15000lamu 鱗翅目kkumay，280lamu mbubu na qqsinuw hya（ana yaqu spyang krhu ru spyang cikuy nuw），275lamu na kahul非洲zik qani ga maki 165lamu，ru cyugal qu lamu na piping鱷魚ru 190 tehuk 200llamu na qpatung。maki uzi qu ，ana balay cikuy ga maki qu 900lamu ini ptnaq nqu qbhniq，zik qani ga maki 750lamu nyux squ Kokka nqu 喀麥隆，maki uzi qu 150 lamu nqu bgzil。

nyux naha klhangan qu opih pkpyut na qsinuw克羅斯河大猩猩

，maki squ 2008 kawas nyux maki squ lingay qes na奈及利亞qani maki squ ubuy rhyal ps’rux squ qesun Kokka wahan mhngaw (Takamanda-Nationalpark)，tmyaqih squ lhlahuy ru qmalup memwaw n_gyut cikuy ru si psthyay 300 kbhul qu qqsinuw maki squ kwara cinbwanan qani la .

pinbbiq(資源)

kinhgcyan nqu lhlahuy Kokka na喀麥隆hya ga wayal squ三分之一kin hgcyan na Kokka，maki 10 msyaw qu krahu cikay na lliyng，cingay qu qsya。Kokka naha ga cingay balay qu sipayuwah、spyang naha ggwahan ga ，abura、kabiy、guquh、mma na gumu、arumi、uraw na arumi、baliq kwang_u btunux、qqhuniq。

languw(湖泊)

Kokka na 喀麥隆qani ga maki sazing qu baq prpus squ qsya na languw qani，qutuxhya ga nyux maki squ tekyopan wagi mkura tltu nqu rhyal na尼奧斯湖sun nya，atu qutux hya ga cyux maki te tekyopan wagi nqu rhyal na 莫瑙恩湖sun nya，myang qani na languw ga maki squ kwara cibwanan ga cyugal nana，taqu sazing qani hya ga nyux maki te Kokka na qani，atux qutux hya ga cyux maki te 盧安達ki剛果民主共和國bih na 基伏湖。

squliq ka mtyuwaw, pptyuwaw勞工、就業maki squ 1992 kawas qasa ga squliq nqu 喀麥隆ungat pcyagun ga 25%。kwara qu ssquliq na Kokka ga ana mtyuwawa ga ungat qu pawsen naha kwara，ungat uzi qu gaga Horit nyux lmahang cintman pcywagun naha 。maki squ Kokka na喀麥隆ga mtyuwaw yuwaw nqu Sexu hya ga maki qu wiwan na pawsen pklahang naha hya、maki sun maha kinlahang nqu pptyuwawa naha ，maki squ kwara nqu Kokka qani ga spyang krahu qu bniqan naha qoyat qani、gmluw squ sinrhgan na gaga ka kuba naha。

Kokka nqu 喀麥隆qani ga wa krahu qu kinta nya squ gaga mtywawa na squilq qani ga skahun nya squ Kokka na法國 gmluw ps’rux ，Horit qani qu spyang krahu na sinran mwah lmahang squ mtyuwawa na squliq、kinri nqu mtyuwaw na squliq（maki squ zik qani ga：gmluw squ “catégorie d'emploi “pyang cikuy na pila pintyuwaw、qani hya ga gillgan naha squ gagga nqu pinsyuw naha cinsuqan malax mtyuwaw、miq squ iyat naha hmut malax squ nyux mtyuwaw na squliq、maki squ zik na spyang krahu malax mtywawa ga qsun nya kmal ryax ）。ana ga balay nya ga ，kwara qu squliq na Kokka 非hya ga maki qu mtbazi ru kosi hya ga nanak galan ptyuwaw ini biru squ biru pinkyalal na mtyuwaw ki iyat balay na mtyuwaw（wiwal nqu ini baqi maga ptywawa），uni ga ana su wayal masqu miru squ biru pinkyalan lga ini naha glgiy qu pinkyalan nqu gaga（leqi mita：pinkbrsun、inhyuan lahuy binkgan）。ana wayal maha qasa miru ga ，mzyuwaw nqu mtyuwaw killahang na gaga squliq maki squ tekyopan wagi wayal ptgyah ‘osa ru gwahan na pila Kokka naha ka thoki pagal squ pptywaw na squliq spyang naha s’xan tunux。

cyux ki’an nqu喀麥隆spzyang qalang na Kokka’ 雅恩德——Kokka pklahang squ mtyuwaw na ssquliq（Fonds National de l'Emploi）maki squ kwara nqu zik Kokka naha ga 7 qu linhoyan na pklahang squ mtyuwaw na squliq，kinrrngu ki Kaykit yuwaw nqu unat pcyuwagun na ssquliq。

cinkhulan sa knita’ sa brbiru’