El salvador
| El salvador | |
| |
| kian | |
.svg)
| |
| sintuqi squ kian | 13°41′56″N 89°11′29″W |
| kinbhci | 21,041 km2 |
| qalang | San Salvador |
| ke | |
| Spanish | |
| Linpgan squliq | |
| 6,825,935 | |
| Pinqasan ryax nakoka | |
| 15 na tay mqiru’ byacing na qutux kawas | |
| sinnhen | |
| Cyorokay | 39.2% |
| Tenskyo | 44.9% |
| ungat sinnhen | 15.2% |
| binah | 0.7% |
| ryax nqu kian | |
| UTC−6 | |
| pposa giqas nqu zyuwaw | |
| .sv | |
.jpg)
.jpg)
El salvador (薩爾瓦) hya’ ga cyux maki’ tay 13 50 N, 88 55 W na cung-Meco syuw.
kwara’ kinghciyan niya’ 21,041 sq km (maki’ tay 153ginkgan kin wahci’)
(kinwhci’ niya’ ga 20,721 sq km , kinwhci’ na lawsayan wsilung hya’ ga 320 sq km)
Kinkhmayan kwara’ squliq hya’ ga 6,156,670.
Pinbcyan naha’ sni’ naha’ rhzyal hya’ iy pqmahun hya’ ga 74.7% , lhlahuy hya’ ga 13.60%, sni’ naha’ sa pptzyuwaw sa bzinah hya’ ga 11.70%.
Zyuwaw na sraral
Kawas 1524 wayal khang ia ta Sipanya，kawas 1821mqeru byacing mopuw magal ryax ptke mpbuci。Babaw ga Mosiko Mosiko na koka na rhyal。kawas1822 koka wayal mtakuy，Sarlwato tmwang Cunmeco linhoyansa。kawas 1838 Cunmeco linhoyansa ru babaw na mtgagay kawas 1841sazing byacing mopuw spat ryax ptke psrux sa linhoyan；Sarlwato
mtciring （kawas1980～kawas1992）htay na sefu ki pquriq na mciriq，hminas squliq mpitu mang ru magal seng wayal mhohqil ru mgzyaw。
Babaw nya lga kawas2004 taring mpbiru mpkal sa Cntan maki na kinbhwayan（qmroq mciriq）bpbiru keyaq。
Sarlwato（El salvador）
Zyaw na sraral
Kawas 1524 wayal khang ia ta Sipanya，kawas 1821mqeru byacing mopuw magal ryax ptke mpbuci。Babaw ga Mosiko Mosiko na koka na rhyal。kawas1822 koka wayal mtakuy，Sarlwato tmwang Cunmeco linhoyansa。kawas 1838 Cunmeco linhoyansa ru babaw na mtgagay kawas 1841sazing byacing mopuw spat ryax ptke psrux sa linhoyan；Sarlwato
mtciring （kawas1980～kawas1992）htay na sefu ki pquriq na mciriq，hminas squliq mpitu mang ru magal seng wayal mhohqil ru mgzyaw。
Babaw nya lga kawas2004 taring mpbiru mpkal sa Cntan maki na kinbhwayan（qmroq mciriq）bpbiru keyaq。
gaga na rhyal
zit na qalang 70% Zynyantayti ru rgyax，hkin na kinwagiq nya ga mtzyu kbhul mopuw mi。nanak kura mkilux qruzyx na b’nux na rhyal lga. Rhyal na koka wiway wagiq na rgyax，rhyal nha ga cingay qu rgyax na puniq.，sinllwan nha mha「koka na rgyax puniq」。Kinwagiq ga sazing seng cyugal kbhul mspat pgan qutux mi na Sananna rgyax na puniq na koka spyang wagiq na b’bu。Syaw na umi ru krroq nya s’lwy na kayal ru mkilux，te rgyx ga mabasaw qu kayal nha。qutux kawas ga hekin kayal nya ga Sens mopuw pituw tehuk mpusal magal tu。
Sarlwato ga Cunmeco na spyang cipoq na koka。kbhbyuzyun qu ngngayan nha，rgyax na pqniq ga spyang nha，kya qu spyang hopa lalu na mtasiq na rroq na rgyax（Cerro Verde）、ryax Isak（Izalco）ru Sananna rgyax puniq ru cyugal na puniq rgyax，msqun msa rrgyax na puniq。
Sarlwato qalang na syaw na umi ga mkilux na kayal nya，kya cingay qu blaq balay pzian ru ngngayal na syaw umi 。qalang na rgyax ga sbasaw balay qu kayal nha，ana ga kinkilux nya ga maki Srls mopuw tu，kawas pazyat pzyugan na kayal mkrkes pinbahuw na kayal。rhyal na koka ga wiway rrgyax ru，balaw abaw、llamu na qsinu klbhuzyu kwara，ru mknanak na ksreng na binah qutux。Kwang zan kya qu kin、yin、lyuhwang、abura。
spyang hopa na qalang Sen Sarlwato cingay qu unuw nha qu baqun kwara
squliq maki babaw rhyal，misu spyang hopa na unuw nya ga kawas 2014
kinhopa nya ga7.4ci na unu。
sefu ki sezi
kawas1983 na gaga Sarlwato na holi spyang na pspngan。Gaga ga根據憲法，Sarlwato ga tay I na mincu koka，sefu na zyaw nha ga:
1.psmsun na zyuwaw。psmsun na zyuwaw kahul sa linhoyan na koka na soto qu mglen qu zyuwaw，Sarlwato na soto kahul sa minsyu senkyo，cintman nha ga magal kawas，mtxal nanak ini baqi ’mubuy。Soto ga koka na hetay spyang na mrhuw，thoki na llamu pspong zyuwaw na thoki ga Soto qu mwazyaw ru pposa，misu na Soto gaNBaipu.pukle kawas 2019 tosen msoto，cintman nyaga tehuk kawas 2024。
2.psmsun na psrux na zyuwaw。Sarlwato psrux na zyuwaw ga sllwan mha Giin
psrux，Sarlwato psrux na zyuwaw ga qutux yun，kahul sa mspat pgaln
mpayat na Giin na linhoyan，Giin qani ga kyahul sa minsyu senkyo mhtuw，
cimtman nha ga cyugal kawas。
3.psmsun gaga na zyuwaw。psmsun gaga na zyuwaw kahul sa spyang wagiq na Hoin nyux gmleng，mopuw magal na hopa na thoki na hoin msqutux linhoyan qutux hi nha ga Sfa na mrhuw
Sezi na gaga
misu qani ga gleng na koka qani ga sazing hopa na tan spyang maki sa koka nha qutux ga ’ llaw koka ru msqutux linhoyan na tan（ARENA）ru ’zil Falapintau.Matimincu mptgah na gluw（FMLN）。FMLN taring kawas 2009 msoto ru thuk soni。kawas2010 koka ru msqutux linhoyan na tan（ARENA）msyaqih，wayal mgay sa tan psrux nanak myang na ’llaw mrraw na koka linhoyan na tan（GANA），maki sa kawas 2019 Sarlwato senkyo soto pwahun nha qutux rayhyo Naipu.pukle lmaqux，tmasoq qu sazing tan msesyu lmahang koka。
zyaw na hetay
Sarlwato koka qani ga hetay nha ga mqasu mha umi na hetay (kaygun)、rhyal na hetay (rikygun) ru mlaka na hetay (kugun) cyugal llamu na hetay。Misu qani ga raytay qutux mang mpitu seng squliq nyux mhetay na koka Sarlwato 。
kenli na sxsaxa
Sarlwato na Kocitensrl linhoyan ga kya qu pira hi na kinsat nha mhmut kmut sa blaq na squliq ru wayal nha kyapun nyux nha ktan kwara。Ryax na wayal mopuw kawas qani ga，minpkyalang nha Kocitensrl linhoyan zyuwaw ru mgzyaw na llaqi、tmucing kkneril na kinqehan na cyosa ru pincyagan ga ini nha cyazi mtzyaw，ru ptkke mha iyat balay blaq qu linhoyan nha
Maki Sarlwato，mha maki qutux kneril qhriqan，mutuw nha hmili mha spyangu nya pheriq qu laqi nya uni ga kokuso nha mha ini nya bleqi kmahang qu hi nya。Ini nya baqi mha nyux kkian na laqi na kkneril ga，ru ini qbaqi qmhut ka pheriq na kkneril ga，kuni mosa pbhul bsyaq iyal ru phogun na koka.yaqih balay kinhangan na sefu ，spyang ga kkneril gna sinblayan qu yaqih ini nha thozi kmahang。[13]
Sarlwato Maki kawas1983 laxan nha qu phogil na holi，ana ga maki sa hetay ga maki nqu holi na phoqil，siki mciriq sa ki binah na koka ga maki qu phoqil na holi。Koka na Sarlwato spyang phoqil na holi ga maki sa kawas na1973。
Koka na Sarlwato ga babaw cinbwanan kekaq phoqil holit na spyang wagiq na koka。
zyaw na hetay
koka na Sarlwato cingay qu hetay na nha umi na hetay (kaygun)、rhyal na hetay (rikygun)。Maki sa kawas 1840 koka na Sarlwato na hetay qani ga malax sa Cunmeco na linhoyan，kawas1931san ka Sarlwato na kyusan to na hantay na pinyaqih sa koka na sinblayan na pincyagan，maki kawas1969 sanka Huwtulas na tmkah mari na pintriqan；maki sa koka nanak ka pintriqan nha ，koka na Sarlwato spyang lokah na hetay nha ga Atlacatl linhoyan， mluw sa qutux qalang na Sarlwato Mozote phuqil sa squliq，kawas 1992 koka na Sarlwato babaw na tmsuqan na pintrqan na koka nha nanak，sipoq qu smka na hetay nha lga 。misa qani ga，qutux mang mtzyu seng mspat kbhul squliq nyux mhetay na koka Sarlwato 。（rhyal na hetay (rikygun) qutux mang mtzyu seng squliq umi na hetay (kaygun) mpitu kbhul squliq ru mlaka na hetay (kugun) qutux seng qutux kbhul squliq），pzyunbi na hetay ga mqeru seng ru mqeru kbhul，kya qu kinsat ga qutux mang ru sazing seng squliq。Pila na hetay ga maki saGDP: 16.4% (FY mqeru pgan mspat)。
linpgan na squliq
Sarlwato kwara linpgan na squliq nha ga raytay mtzyu kbhul mpitu pgan mang squliq nha ，tska nya ga InO aynoko mimaw na ramu na squliq（nanu squliq na Intian ru squliq na Sipanya aynoko na kinbahan）maki sa mqeru pgan 90%。Kya uzi qu plquy na squliq pkaki mqeru %，binah lga qutux % spyang squliq nha。pyang hopa na qalang nha SinSarlwato spyang khmay qu squliq na qalang，cinqalang sa squliq qani ga sazing kbhul mopuw mang。Maki sa qalang na rgyax na squliq ga linpgan ga mpatul sazing %。
Tkahul sa Linhko na linpgan ga ，koka Sarlwato na heki qinryuxan qinnhan
Nha ga —mlikuy ga：kawas ptzuy pgan spat ；kneril ga mpituw pgan payat
kawas。
gaga ppsbaq
koka na Sarlwato wagiq na ppsbaq ini biqi pila qana ga cingay balay ini qbaq mitu biru ga tehuk mspat pgan mpazyat. qutux %
gaga na sinnhan
koka na Sarlwato spyang sinnhen nha ga Tenskyo。Koka na sinnhen nha ga Tenskyo linpgan squliq ga mspat pgan cyugal%，mgiqas na kyokay ga mopuw magan mopuw maga%。Masu na kawas ga mgiqas na kyokay ga maki sa koka nha ga wayal mwagiq cikay 。
gaga na sinnhan
koka na Sarlwato spyang sinnhen nha ga Tenskyo。Koka na sinnhen nha ga Tenskyo linpgan squliq ga mspat pgan cyuga%，mgiqas na kyokay ga mopuw maga %。Misu na kawas ga mgiqas na kyokay ga maki sa koka nha ga wayal mwagiq cikay qu squli snhi sa giqas na kyokay la。
gaga
minpira kinmhgan babaw cinqalang sa qani lga ，maki sa koka na Intian na squliqga wayal mtnaq na minsyu na squliq na qalang qani la，nanak cipoq na
squliq nyux na skun na gaga nha na、gaga nha ru qinnxan nha ga ru ke nyux nha skun ru psbaq nha sa kinbahan nha。nyux mlaha na Tenskyu nha ga baha
hmswa nyux slaxan na kyokay qu Sarlwato，tekahul sa sinqqas sa Tenskyo na gaga baqun balay ru ktan balay。
kklokah hi
Sarlwato na pslokah hi spyang nha syu inlungan ga tmlkah mari。Koka Sarlwato na tmlkah mari koka na linhoyal ga maki sa kawas na 1970 ru kawas 1982 magal babaw cinbwanan na thzyay baq sanka mpspong na ptlkah mari 。Maki sa Sarlwato na Kuskatrllang na unrokay o spyang mltkah nari na unrokay 。unrokay kinlabang nha ru kinhmayang nha qani ga kawas 1976 taring nha pspngan，squliq ga baqun mangay cintman ga magal mang cyugal seng payat kbhul qu thkan nha，maki sa Cunmeco ru Cyalpihay spyang hopa na unrokay nanu yasa baqu cin tama khmay qu cintman na ngngayal na minsyu na koka .
spzyang qalang na Kokka’ (首都)[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]
spzyang naha’ krahu’ qalang hya’ ga San Salvador.
snyan kinramat inlungan na Kokka’ (國家紀念日)[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]
snyan kinramat inlungan na Kokka’ hya’ ga 15 na tay mqiru’ byacing na qutux kawas.
mrhuw Kokka’ (國家元首)[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]
mrhuw Kokka’ ta’ misuw hya’ ga Salvador Sánchez Cerén, aring ryax 1 squ byacing tay 6 sa kawas 2014 lga, musa’ spazyang balay ms’rux kya la.