Gphogo

Gohogo (五峰鄉)

Gohogo hiya ga cyan maki skura te hlhul saSinsiken, spngan kwara qqalang sa Sinciken ga piyang ini kpiyux squliq naTayal skaki Gohogo kya. Gohogo ki Kensigo hiya ga, ptnaq qu qalang knkyan na Tayal. Gohogo ga maki syaw na Kensego skura mkaraw wagi kya. skura Tay’ango sa Myoritken kya, skurah hlhul ga sobih Nansugo, skura te khiyaq hiya ga sobih Cukutogo ro Hakarusago.

Gpho go mki sku Sincik Keng. su’unun kwara glabang lingay ’kiyan ga 210.04 km² (rhyan rinpang glabang lingay ’kiyan ga 139.96 km², rr’an hyan glabang lingay ’kiyan ga 139.96 km²), 5,114 hi ku su’unun kwara alang hi kya, 1,895 buwan ku kwarakya, tiku sahuy na alang Gyencumin ga 4,517 hi, kyala kwara pinspung s’uli ga 88%. kwara sahuy na alang Gyencumin ga Taywang Gyencumin na Tayan, Saysiyat ku smrrhu ku pyux s’uli taya kya.^[1]

Gohogo hya ga cyux maki qsahuy na Sincikeng. Gohogo qani hya ga sinnluan na sexu na Thelu, gi maki sqa Gipun hya ga Syakaru bang sun nya sraral. ru sami ka mnaki Mumuyamasung sun hya ga, rhzyal na maispazik qaniy hya. babau nya lga, mingaygut muah tmuang qu kahul kya Sqzyacing ru kahul kya Rakus. ru babau nya lga, kya qu kahul i. Slamau muah tmuang sqani la.

Gohogo

ays ptyaw sebu

Gphogo ays psgayun 4 ru 31 alang.

31 alang hani ga, Maybalay (和平部落), Kyu’ang (下比來部落), Oro’raw (上比來部落), Mayl’ux (大冬田部落), Mayhuman (花園部落), R’ra’ (天湖部落), Sipazi’ (十八兒部落), Tatoba’ (五峰部落), Sansama:an (上大隘部落), Sayie (下大隘部落), Ip’ipa’an bato (朱家莊部落), Yohae’ (高峰部落), Sansaru (三叉路部落), Ulay (清泉部落), Takunan (羅山部落), Trayan (松本部落), Lwax khu’ (雲山部落), Minse (民生部落), R’uyan (白蘭部落), Ruba’ (土場部落), Kawabata (河頭部落), Kahaehaeoan (泰平部落), Ngangihaw (鵝公髻部落), Singaw (茅圃部落), Blangaw (桃山部落), Heku’ (黑崮部落), Kukung (出河部落), Mintuyu (民都有部落), Skaru (石鹿部落), T’apan (忠興部落), Si’ung (喜翁部落).

pinhknyan sraral

kawas tay 1913, minhtuw Pintriqan Skaru’ zikeng.

Rhiyan knkyan

zik cinlalu Gohogo hiya ga skura rhiyan Tayal te sobih inbyaqan wagi ki te hlhun sa Sincikusya Cukutomaci, ryax nasa ga nyux klhangang cinqlangan Nipun, tmsuqan mciriq lga p’yugun Sexu, san naha Sinciken Gohogo lalu nya la.

Gohogo hiya ga nyux skura te sobih inbyaqan wagi ki te hlhun sa Sinciken, hminas 2000 meta ski 3000 meta qa rrgyax nya, cinbcyan payat qalang Tayal, qalang Spazi, qalang mehuman, qalang Tunan ro qalang Mtoyu, ini ga Ulay son nha.

ssquliq nyux skaki kya hiya ga maki squliq Tayal ru Saysya, maki cikay hazi qa Ngayngay ru mbinah na ssquliq uzi.

tay ’llaw na Gphogo hya’ ga rgyax krahu’. tay mkyahu’ na Gphogo hya’ ga Byorit.

mita qsya

aring puqing qsya ski htgan bcilung qsya qani ga piyang nya ga cinbcyan lalu na llyung hiya ga maki, gong Yepakan, gong Skaru, gong mebalay, gong mekaran ro gong mehuman, skura mkhbu ni Cukuto ki llyung linahuy, krayas qalang b’nux qa hngawan kasu Sinciku ro skura htux tyaba bcilung.

qnxan Tayal ki rakis (人文與自然)

1. pitung kilux qu qalang Ulay

cinlalu pitung kilux qu qalang Ulay sraral hiya ga pitung mkilux nqu Inowe, ryax nqu kinlhangan Nipun hiya ga phngiyang nqa lalu nya.

1914 kawas ga snyan naha qutux knkyan pphgupan, ke na Tayal hiyan ga san naha Ulay pzitan maha, pitung htgan lkyux nqu balay ywaw nya.

Gpho go hiya ga knkyan qa Ipantekina CangsyeyLyang, trang nyux binhlan qu phaw na Koka

2. asta’ay Saysyat

rhiyan ptyagan Pasta’ay qa Saysya hiya ptyagun naha Gpho go, baq s’agal lung llpyung kahul ana n’inu uwah naha mangay.

3.ptyagan na Sahat Inoyi hiya ga nyux maki sqani uzi.

4.hacisyo qalang Ulay

1913 kawas ga ptlu pintriqan sa qalang Skaru hiya.

1915 kawas 6 byacing mpuw magal ryax snyan naha Inuwe kunitaro nqu lalu nya ps’uyux Hacisya tnu Inowe, galan na qes na シヤカロ－, ini kbsyaq lga Inowe hacisyo snyan nah tgiqas na lalu.

1922 kawas 4 byacing 1 ryax，pin’yugan naha Inowe hacisyo knkyan na Sahat, syan naha qutux socyo, tmsuqan mciriq lga in’yugun naha tgiqas na lalu hacisyo na qalang Ulay.

5. tuqi hkngyan Skaru

Tuqi hkngyan mangay Skaru qani, Slu qu lalu nya uzi.

aring Inowe ski qalang Tunan, aring giqas tuqi wahan nqu qalang Mentoyu pwah tkara tuqi, krayas gong Skaru ski quri Skaru, kya hazi 1922 kawas cyugal ryax wayal naha suqun skbalay tuqi hkngyan halan mangay llpyung.

Gpho go

Gpho go hiya ga cyan maki skura te hlhul saSinsiken, spngan kwara qqalang sa Sinciken ga piyang ini kpiyux squliq naTaya skaki Gohugo kya. Gohuga ki Kensigo hiya ga, ptnaq qu qalang knkyan na Tayal.

Gohugo ga maki syaw na Kensi go skura mkaraw wagi kya. skura Tay’ango sa Myoritkenkya, skurah hlhul ga sobih Nansugo, skura te khiyaq hiya ga sobih Cukutogo ro Hakarusago.

tkbaqan

1.pinqwasan laqi cipaq

* pinqwasan laqi cipaq qu qalang Spazi

* pinqwasan laqi cipaq qu mehuman

* pinqwasan laqi cipaq qu Ulay

2. pinqwasan laqi hopa

lmosay halan mangay

klhangan Gohogo hiya ga maki rgyax Spazi, maki Koyen Syepa Koka, ptyagan na gaga Pasta’ay Saysyat, halan lmosay cisan hhlahuy, maki tuqi hkngyan,maki tgliq... kya.

rhiyan knkyan

Zik cinlalu Gpho go hiya ga skura rhiyan rhiyan Tayal te sobih inbyaqan wagi ki te hlhun sa Sincikusya Cukuta ken, ryax nasa ga nyux klhangang cinqlangan Nipun, tmsaqan mciriq lga p’yugun Sexu, san nag Sinciken Gpho go lalu nya la.

Gohoga hiya ga nyux skura te sobih inbyaqan wagi ki te hlhun sa Sinciken, mhinas 2000 meta ski 3000 meta qa rrgyax nya, cinbcyan payat qalang Tayal, qalang Spazi, qalang mehuman, qalang Tunan ro qalang Mtoyu ini ga Ulay son nha.^[2]

Ssquliq nyux skaki kya hiya ga maki squliq tayal ro Saysya, maki cikay hazi qa Ngayngay ru mbinah na ssquliq uzi.

b’bu rgyax Spazi

b’bu rgyax Spazi cyux maki lingay na Gohogo, Cukuto, go na Peypu, si say maha qutux kbhul na rrgyax hiya ga nyan lpgun kbawiq na rgyax uzi.

turuy ginlgan

Gohogo ga maki tuqi ttazil turuy, 122 linpgan nya ubuy klhangan na Taywang glgan basu hiya ga basu na Sinciken.

glagan sheluq turuy

ungat glgan kisya sheluq Gohogo qani.

kintzyux na Squliq (人口數量)

kawas	kintzyux na Squliq	-+%
1981	5366	--
1986	4893	-8.8%
1991	4783	-2.2%
1996	4974	+4.0%
2001	4955	-0.4%
2006	4551	-8.2%
2011	4616	+1.4%
2016	4562	-1.2%
^[3]

glgan

tokusan

1.nasi 2. qzimux 3. warang

kinhulan s’utu biru

↑ 汪明輝、潘英海、鄭安睎《霞喀羅古道與聚落研究報告書》行政院原住民族委員會文化園區管理局，台灣原住民族傳統聚落 (含古道)及文化歷史記憶委託研究報告建置計畫案，2009年10月15日。
↑ 汪明輝、潘英海、鄭安睎《霞喀羅古道與聚落研究報告書》，行政院原住民族委員會文化園區管理局，台灣原住民族傳統聚落 (含古道)及文化歷史記憶委託研究報告建置計畫案，2009年10月15日。
↑ [1] 內政統計月報

[1] 汪明輝、潘英海、鄭安睎《霞喀羅古道與聚落研究報告書》行政院原住民族委員會文化園區管理局，台灣原住民族傳統聚落 (含古道)及文化歷史記憶委託研究報告建置計畫案，2009年10月15日。

[2] 汪明輝、潘英海、鄭安睎《霞喀羅古道與聚落研究報告書》，行政院原住民族委員會文化園區管理局，台灣原住民族傳統聚落 (含古道)及文化歷史記憶委託研究報告建置計畫案，2009年10月15日。

[3] [1] 內政統計月報

[1]

[2]

[3]