Kazakhstan
| Kazakhstan | |
| |
| kian | |
.svg)
| |
| sintuqi squ kian | 51°10′N 71°26′E |
| kinbhci | 587,041 km2 |
| qalang | Nur-Sultan |
| ke | |
| Kazakh
Cyrillic Latin Russian | |
| Linpgan squliq | |
| 18,711,560 | |
| Pinqasan ryax nakoka | |
| 16 na tay mawpuw sazing byacing na qutux kawas | |
| sinnhen | |
| Cyorokay | 23.1% |
| Islangcyaw | 72.0% |
| binah | 9% |
| ryax nqu kian | |
| UTC+5; UTC+6 | |
| pposa giqas nqu zyuwaw | |
| .kz
.қаз | |
.svg)
Hasakecu[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]
zyuwaw nqu sraral[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]
babaw nqu psrux koka Hasakehan lga.lingay nqu cinqalang pqayat na qsinun na squliq mwah tmwang squ lha. Hminas popuw msyaw kawas lru.ana min sgagay ru msqutux nanu yasa mngyut mhtuw qutux Hasakemincu .nanu yasa squliq nqu Hasakekinkisan nha ga cingay llamu nqu cinringan nha .yang nqu sraral ga ini ptnaq ryax mzup sa qalang minbyaqan nqu Inomincu（squliq nqu scitay，Wusun、Kangci、Ngzay、Tayes）、Tucyemincu（Tele、squliq nqu Kesa、Cimake、Cinza、Kangli、Arlhun、Tucis、Klolu、Merlci、Calairl、Wangku、 Kele、Nayman、squliq Nokay）ru Monkucu na minsyu.nyux mqasu maki sa rgyax na Arltay、Hasake rroq nqu rgyax tehuk rrgyax na Wularl.
mopuw cyugal kinmhgan ptaring ga.Zecishan galun nya Yerl na She Sikwang Sikwangko na be’nux na Zinza rhyal sbiq nya sa laqi nya ka spyang hopa Suzi.sllwan nha 「Suziwulos」，nanu yasa Suzihanko.babaw nya lga sgleng nya Zecishan mhoqil qu Suzi.te sazing laqi ni Suzi ka Patu sinzyunon qu kintkean nya la.ryax na kawas qutux seng sazing kbhulmpatul sazing hopa laqi nya kura sa byaqan wagi slaqux nya qu maki sa gong Furlcya te kyahuw na Lihay na kura ghyaq kblayung nya qalang Salay psrux qutux koka.sllwan nha ma Zinzayhanko uni Cincanghanko.Patu ga mtnaq kinhopa na rhyal yang Hasake sqasu nya qsuyung nya mlikuy.mPaycang hanko. Kura ghyaq na Paycang hanko bhci na rhyal qsugung nya sswe nya mlikuy.mLangcang han ko.Cincanghanko te htgan wagi ga bih na sazing Tensan ru kura mkilux qalang gong na tska ga ron na Zahatayhanko.te sazing laqi nqu Zecishan Zahetay ru kinbahan nya kmahang . mopuw payat kinmhgan nqu teska lga mtbka mqqasu qu Zahatayhanko.babaw nya lga Temurltiko mtuliq la.mintxal lmahang mthoki sa Cungya. mopuw magal kinmhgan na te gleng Temurltiko mngyut myaqih qinnhan nha.kahul sa kura ghyaq na qalang rhyal nqu Cinzay b’nux ga sllwan nha squliq Wuzpeke ru llamu nqu maras qsinu nha hinkangi nniqun nha kura mkilux qolang nha qu gong na kian qsyaq.mopuw magal kinmhgan na teska .kinbahan nqu Sipan Apuhayrl mWuzpeke na thoki，yutas nya Lanzanghanipulasin.Suzi na te mopuw cyugal na laqi Tuhwatemurl na kinbahan Paycanghanwulus na sazing kinbahan.Kele ki Cyanipeke.baha hmswa ga ini pblaq ki Apuhayrl.rasun nya qu ggluw nya mbuci nanak la qolang nha gong na Sirl kura ghyaq na bhci rhyal.kawas seng payat kbhul mtzyu pgan magal byacing mspat psrux Hasake koka。
qalang[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]
Hasakecu spyang nha syun inlungan qu son maha qalang qani ga llamu nqu sinllwa na Cu、qutux qutux qalang ga maki nanak qu pinkgan na Qutux gluw minnraw nha、Inkak(Tacyamu)ru pinkkal nha.Sukecu minnaki sa qinnhan nqu squliq Monku kmahangnanu yasa Scu na qalang linhoyan ga te kraya ga「Han」、「Sutan」giway Monku nqu Kuycu mmaras，sllwan nha ma「Twoze」（mplquy na bqni）.ppqayat sa qsinun ga sllwan nha ma「Hala」（mqalux na bqni）.mqzinyut nqu qinnhan ga sllwan nha ma「Kurl」ru「Kung」na mlikuy ru kneril.Qalang nqu Tayiz spyang ga Wusun、Tulate（Tolu）、Hezay、Alepan（Yepan）、Suwan、Kangli、Zalairl.qalang Cunyic spyang ga Cipuzake（Cinza）、Nayman（Nayman）、Keliye、Arlkin、Huncila、Wake.（Wangku）.qutux qutux qalang ga ana cikay na Scu. .ppqayat sa qsinun nqu Scu ga mtnaq ramu qu puqing nha mtgluw.msqutux qutux qalanq「Yeli」（qalang），maki qu cipoq nqu 「Awule」（qalang pqayat）。Awule qani ha ini ptnaq qu kinhopa ru kincikuy nha.kya qu cyugal ru magal ngasal.kya qu mopuw msyaw uni cingay cikay.cingay qu qutux ramu ga msinqutux linhoyan.mutuw qutux gluw ga qutux linhoyan uni ga cinmuzyaw na squliq qu syun nha Cunsin.
Ke[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]
Hasakecu gluw nqu ke na Tucye Sinzacu.inkyasan nqu ke nha ga mtrngin na kaka kinbkisan nqu Hasakecu maki sa kongyaun mtzyu tehuk mspat kinmhgan ga minpkal squ ke na Tucyewun .babaw nqu mspat kinmhgan minpkal ke nqu Hwekuwun .babaw nqu mopuw kinmhgan.mluw sa Islangcaw maki sa Cunya pposa sa kyokay nha la，kinbkisan nqu Hasakecu mngyut magalbiru nqu Alapo miru squ ke nha nanak la.nanu yasa alang nha puqing na bbrwan qu Alapo na Zahrltaywun. cinrqan nqu mposal kinmhgan Hasakecu kblazyu nha qu Zahrltaywun.nanu yasa mpuqing na Hasakecu bbrwan la baha hmswa ga yaya bbiru na Alapo ga ini pinthuk qu inlungan nqu ke Hasake na pinbkgan nqu hngyaan.qsu ga Sulin kawas qutux seng mqeru kbhul mopuw pitu ru kawas qutux seng mqeru kbhul mpusal payat minsazing nha kbalay qu Hasakewun.yugun nha sa biru nqu yaya Silirl miru. kawas qutux seng mqeru kbhul mzimal mqeru.Cyuko kbalay sa pinsulung nqu Lati biru galang nha puqing na giqas na bbran.taring. kawas qutux seng mqeru kbhul mtzyu pgan magal nha pcbaq.sllwan nha ma「Hasake giqas nqu biru.baha hmswa ga yaqih qu minpcbaq nha. kawas qutux seng mqeru kbhul mspat sazing byacing mqeru mopuw cyugal ryax.sefu na Sincyang maha psbinah ta miru sa sraral na binrwan.giqas na brwan ga galay ta Pininhuhaw bleqaw ta th’yan.
qinnxan na gaga[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]
qinnxan gaga na Hasake gluw nqu Tucye qinnxan gaga ru Islangcyaw ru Slafu mimaw squliq Hasake sraral minsnhi Samancyaw、Yawcyaw、Focyaw ru Cincyaw.Samanwangzyaw kura Talas mzyup ru sqruw Islangcyaw mzyup sa qalang b’nux nqu rhyal mngyut kura sa ghyaq mgayang.maki sa mopuw payat kinmhgan na obih tmsuqan.Cincanghanko maki sa squliq na Hasake ru binah na qalang ga psenren sa Islangcyaw.maki sa bih na ’Ros na Syawyiz kya qu cikay squliq sinnhen nha ga Tungcencyaw. Hasakecu nyux mtahay cikay qu sinnhi sraral nqu Islangcyaw yang Salomancyaw na gaga ru inlungan.yang maha saga; nha puniq smosaw utux ru myan cinbwanan qani ga maki blaq ru yaqih nqu utux.squliq nqu Hasake shokung nha qu Lang，si nha Lang ga Trlnkeli na ttnu ru qsinu nya.msqutuxc tnuxan ga siki hinkangi sa binah nz qalang .kya qu minkmal mha qutux qalang mpitu na kinbahan ga iyat nbah msqutux tnuxan.baha hmswa ga qinnxan ga qmayat qsinu ru yang mtlelay qu qinnxan nha Hasakecu pskuw sa zyuwaw nha sraral ga kmal ru lmuhuw.msqun llamu na Hasake cinringan na qalang qinnxan ga qmayat qsinu ru yang mtlelay qu qalang.baqun nha smku sa tunux nha qu zyuwaw na qutux ramu nha.spyang ga Hasakecu ga baqun nha balay ini ptzzit ka mpitu na kinbkisan nha（sllwan nha ma mah ni baqun su ka qhoniq nqu ngasal su）
qinbaqan biru kin Isu[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]
Hasake qinbaqannha sa biru yang minbrwan nha ru spkal nha na qinbaqan.spkal nha na qinbaqan spyang nha syun inlungan.pinqzyu nqu sraral na zyuwaw、pinqzyuwan、zyuwaw nqu srarl、kinbalay nqu qinruzyux na zyuwaw、pisqliq nqu zyuwaw、qwas nqu minsyu、pinsbaq na ke.maki sa Hasake qani ga spkal nha na qinbaqan spyang nha syun inlungan.qryuxan nqu qwas spyang balay nha soyan。Kahul sa linpgan ga Hasakecu na qryuxan nqu qwas ga pkaki sazing kbhul.
rayhyo nya ga yang《Insyun Tarlken》《AlePamis》.pinbrwan zyuwaw na sraral ga《Salihay ru Salman》、《ArlkalekeInsyun》。Hasakecu kinbalay nha Kuni ru minzga nha ga kinhbuzyu ru cingay llamu nya .kkneril ga baq kbalay kblayan nqu Zan ngasal、llamu nqu kinblayan nqu Zan、kinblayan nqu llamu na bukil ru lukus.cingay mlikuy baq kbalay qeqaya nqu qhoniq、qeqaya nqu baliq ru qeqaya nqu bqni baq kbalay kin ru In 、baq kbalay qeqaya nqu yi ru llamu nqu pintrang ngngayan nqu mnanak nq ngayan wagiq balay qu kinnita nqu squliq.Hasakecu smoya Onggaq baq mqws ru mzyugi.minsyu na qeqaya nquonggaq ga Tungpula.
Kian nqu minsyu[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]
Puqing nqu Hasake ga.cingay balay qu pinkita nha sa pinzyugan nqu kayal pyugang nha qu qalang qqayat nha sa qsinu.qinnxan nha ga mluw sa kian k’man ru qsya na pinz gayugan nqu qinnhan nha.teska nya ga.maki sa tangu abaw、’bagan、hoqan abaw cyugal pinzyugan nqu kayal squliq na qqayat nha sa qsinu kian nha ga siki ’llaw nha mugah baqun mmaras na mtumaw na ngasal Zan.ngasal nqu Zan Hasake ga ngasal na squliq qqayat nha sa qsinu ’llaw nha mzyu kian nha ru helaw nha kbalay.spyang nha ga blaq srasun ru ’llaw nha mugah ru kbalay qani ga Cunko nqu Hasakecu na poqing kian nha.qmsan lga squliq qqayat nha sa qsinu pzyu sa kian na sinllwan nha ma「qmisan nqu tkumu na ngasal」ga kayal qmisan uru na gong na pqyatan.kian nqu kinnalay na qnrang na uraw uni ma kinbalay qhoniq nqu ngasal.Ngasal nqu Zan Hasake na qnrang、ngasal nqu lwax、mtumaw na rnamu、’byan na ngasal ru blihun pinsqunan na qinsyugan ga te kraya te kyahuw sazing pinqsugan。Te kyahuw ga mtumaw na inkyasan.te kraya ga yang nqu kayal.qmusuna ngasal Zan ga nagal nha sa qeqaya nq rhyal ka baqun nha ckaw te kyahu lga sagal nha sa mtalah na qu Lyuz lwax hya ru k’man na cici kblayan nha sa mtumaw na qnrang.te wagiq ga qhuniq nqu mtlokah kinbalay mtumaw na yang bqnit.babaw nya lga te kraya ru te kyahuw psqunun nya pubuy lru myang nqu lwax na ngasal Zan la.ngasal Zan na lngux nya ga kinbalay na mtalax na qhoniq nqu Lyu.lingay nqu ngasal ga mukan nha bukil na Zan.maki tska qu tubung .maki umuk nya baqun mgih.umuk nya ga baqun mgih ru smyax ru wahan behuy uzi.maha hopa behuy uni ga mslaqi lga.mukan lga hrhul balay la.kinhopa nqu ngasal Zan ga skita nya sakinhopa nqu qnrang.kinhopa nqu qinnrang na kinlabang nya ga sazing ru cyugal mikinwagiq nya ga qutux.mpitu-sazing mi.blihun nqu ngasal Zan ga kura sa htgan wagi，kinwagiq nya ga qutux .magal mi hhazi.kya qu Tyawhwa sazing na blihun kinbalay na qhpniq，teska na ngasal Zan ga pplahan.tglen ga syun qeqaya tesuru lga ’byan nqu llpyung.’llaw ga khuw nqu nniqun、ppuyan nqu qeqaya.baha hmswa ga Islangcyaw nqu sinulax lga te byaqan wagi nqu qinnryang ga ini bahi squzi syasing na squliq.mabi ga iyat bahun mha tunux ga maki sa htgan wagi kakay ga maki sa byaqan wagi.ngasal Zan qani ga maniq ru mabi ga baqun nha pspung sa mqwas Aken mtlubu ru mzyugi.qmisan ga ngasal ga cingay qu kinbalay nh sa qhoniq、uraw ru btunux ，inkyasan nya ga mpayat qu tunux nya.mtumaw qu namu nya.Hasakecu na ngasal lingay nya ga kblayun nya qnrang sqhut nha sa qsinu ka qinyatan nha uni ga qnrang na uraw qnrang na ruma.
Kazakhstan (哈薩克斯坦) hya’ ga cyux maki’ tay 48 00 N, 68 00 E na Aziya’ syuw.
kwara’ kinghciyan niya’ 2,724,900 sq km (maki’ tay 9ginkgan kin wahci’)
(kinwhci’ niya’ ga 2,699,700 sq km , kinwhci’ na lawsayan wsilung hya’ ga 25,200 sq km)
Kinkhmayan kwara’ squliq hya’ ga 18,360,353.
Pinbcyan naha’ sni’ naha’ rhzyal hya’ iy pqmahun hya’ ga 77.40% , lhlahuy hya’ ga 1.20%, sni’ naha’ sa pptzyuwaw sa bzinah hya’ ga 21.40%.
spzyang qalang na Kokka’ (首都)[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]
spzyang naha’ krahu’ qalang hya’ ga Astana.
snyan kinramat inlungan na Kokka’ (國家紀念日)[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]
snyan kinramat inlungan na Kokka’ hya’ ga 16 na tay mawpuw sazing byacing na qutux kawas.
mrhuw Kokka’ (國家元首)[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]
mrhuw Kokka’ ta’ misuw hya’ ga Almazbek Atambayev, aring ryax 1 squ byacing tay 12 sa kawas 2011 lga, musa’ spazyang balay ms’rux kya la.