kita「看」

Minkahul squw Wikipidia

詞根[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]

1.mhngan la, laxi kita la.

    夜晚了,不要看了。

構詞[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]

1.wal mu suqun mita biru qasa la.      

  我已經看完那本書了。

2.betunux balay ktan qu laqi qasa, ktay pi!        

   那個孩子很漂亮,看吧!   

3.mswat qu kayal lga musa ta ktan hungu utux la.    

  雨停了,太陽出現時,我們將會看見彩虹。

4.kya nanu kwara wal su ktan?

你看到了什麼?

5.ktay cikay squliq qasa.    

   看一下那個人。

kita「看」的加綴延伸義[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]

 1. mha nanu knita su qu zywaw qani?    

    對這件事情你的看法如何?

2.hala saku cinkita cikay ha ru znga saku mwah .        

   我去露露臉,一會兒就回來。

3. cyux pkita kya nanak la.    

     他們自己在哪裡互相見面。(=表示他們已經相愛之意)

4. mnwah su pkita sinsiy la?          

    你看過醫生了嗎?

5. ini su baq mita squliq.

  你不會觀察人。

6.qlangun balay mita wah.        

    懶的看你了。(懶的理你了)        

7. bleqi mita ay, laxi balay psay tanux la.  

    好好的看管哦!不要讓他出門了。

8. uwah mita cikay binrwan maku qani.

  來檢查一下我的這個作業。

9. ’say mita cikay yata su ki.  

    去拜訪/看望一下你的阿姨哦!

10.ktay kya nanak la.        

     你自己決定了。

kita「看」的隱喻[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]

1. baq balay mita roziq nya.

   他的眼睛很會判斷。(=表示他很會察眼觀色之意)  

2. baq mita lungan squliq.

   會觀察人的心裡。(=表示會善解人意之意)

3. hala saku mita kayal ha.    

  我去看天氣哦!(=表示我要去上廁所之意)

4.usa mblaq mita syax na wagi ru mangay qsya na mtawaw.  

  去看見陽光和觀看清澈的水。(=表示希望能永續繁衍之意)  

5. mita nutux ga iyat kblaq.    

   看見神鬼不太好。(=表示風水不好,不能繁衍後代之意)

6. iyat minita wagi na.          

   還沒見過太陽。(=還沒有能力成家立業之意)

kita「看」社會文化經驗的現象[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]

1. mita su nkum lga tbzih ngasal la.

    你看見天色昏暗就要返家了。(=表示不要白走一趟之意)

2. aring mhtuw wagi sasan, siy kita memaw mtalah qu kayal musa mqwalax lma.

     日出前東方天空一片紅,當天就會下雨了。      (=表示不要白做之意)

3. mita ta pira glupun na spung sbehuy ga, pira sbehuy nya mwah uzi.   

    看見颱風草有幾條縐褶,就會有幾個颱風會來。

4. mita hmetung ru pson lga, pkat babaw nya pstnaq simu.   

    看見了百步蛇,如果不打死它,之後再相遇必反被它咬死。 (=表示不要讓對手有反撲的機會)

5.mita simu hungu utux ga laxi hmut pturing.   

   看見彩虹橋不要隨便指著。(=表示彩虹橋是神聖的,不允許冒犯)

6.ktan mamu minhtagan nha qeqaya ga, anay squzi sa qara qhoniq, laxi balay tkmuy magal.   

   你們見到路上遺落之物,將之掛於樹枝上,不要拿走占為己有。 (=表示不可違背良心,侵占他人之物)

7. ktan su cyux mahi pinbtwan ga laxi siy hnasi.   

    你看見有珠衣垂掛下來就不要越過。 (=表示不以剛硬之心解決事端,終得祖靈的庇護)8. zik osa nya ga mita squ utux lga siy baqi sa osa nya la. 

     在他去世之前會看到鬼,就知道他即將要離世了。

9. trang mita su puniq utux ga, mhotaw sa blihul ngasal mga squliq ka cinngasal qani mosa lma.    

     當你看見燐火掉落到家門口時,該戶就會有人去世。

10. mita simu wal smatu mhuqil squliq ga sqlqing nha.     

     你們看見喪家送葬就躲起來。 

11. mha ni mung su hmwaw lalu su squliq ga laxi pskray mita.   

     如果有人在呼喊你的名字不要回頭看。

kita「看」的近似詞[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]

yangay「觀看」

a. blaq balay ngayan qu teribi qani! 這個電視真好看!

b. cyux nya bleqan balay mangay qu mkrakis qasa! 他正在好好的欣賞那位小姐。

c. kinbetunux balay ngayan hongu utux na babaw kayal ga!觀看天上的彩虹真漂亮啊!

d. lhngan lga, smoya tgayaw lupi rhzyal mangay bingah qu sswe mlikuy. 夜晚時,弟弟喜歡躺在草地上觀看星星。

e. nyux saku ms’urux krahu ngasal 101 mangay ngngayan lhngan na Bnka.我站在 101 大樓俯瞰台北市的夜景。

tnga「查看」

a. laxi tnga te syaw na ubah. hala su mturuy kya. 不要在懸崖邊觀看,怕你會掉下去。 (泰雅語線上詞典詞條 mangay)

b. mosa ta mzwi rgyax ga hata tmnga cikay tgliq qasa. 我們去山上遊玩順便去觀看一下那個瀑布。

c. cyux tmnga mita hzing qu yaba. 爸爸在觀看蜜蜂(並尋找他們的蜂窩)。

k_yaya「偷看;窺伺;窺視」

a. laxi k_yaya mita squliq ma isu? 你不要偷看著別人(我)好嗎?(=你不要偷看著別人(我)好嗎?)

b. baq s’urux babaw r’ra k_yaya paris mwah qu Tayal. 泰雅族人會站在瞭望台上窺伺敵人的動靜。

c. k_yaya bzyok qnhyul mzwi twahiq qu hiya. 他窺伺遠處出沒的山豬。

d. say mk_yaya mita cikay ina ta babaw qasa. 去窺視一下那個以後來的媳婦。(專指窺看人的外型)

e. k_yaya plpaw kayal qu hiya. 他窺視著破曉的天際。

kzi「瞧一瞧」

a. musa su kya ga say kmzi cikay yata qasa.你去那裏,就順便去瞧一瞧那個阿姨。

b. pkzi saku paris ta. teta ta nha ini kzyopi. 我要觀測我們的敵人,免得他們侵犯我們。(泰雅語辭典)

c. musa saku kzi cikay qmayah qasa.我要去巡視一下農耕地。

d. wal kmzi mita rangay nya qu yaba.爸爸去巡視他的石壓式陷阱。

km'ra「遠看;眺望」

a. nyux saku km'ra mita wagi.我正在遙望看著太陽。

b. say maku km'ra cikay plapaw na wagi.我要去遙望一下朝陽。

c. mswat sbehuy lga, musa km’ra qsya llyung ru musa tquliq la.颱風過後,他先去眺望溪流的水勢,就去捕魚了。

d. say km'ra cikay mita qu yutas qasa.去遠望一下那位親家公。(意指去挖掘那個親家公的心意)

e. mosa saku km’ra cikay nagu ta ina.我先去遠望一下我們未來的媳婦。(意指去挖掘那個未來媳婦的心意)

f. mziboq musa ubu mit km’ra suna uyuk mit qu yaya.媽媽一大早就到羊圈旁觀察小羊的狀況。

tpihung「窺視」

a. tpihung wagi la.太陽隱約要出來了

b. swa su siy tpihung kya krryax﹖你怎麼常常在那裡窺視﹖(=你怎麼常常在那裡做壞事)

c. tlqing ta bling qani, tpihung ta hkngy-an na ngarux.我們躲在洞穴裡,來窺視熊的動靜。

d. tpihung ku mita cikay loman qasa, kya muci nanu qu inkyasan nya.我窺視看一下那個流氓,他的長相到底如何。

e. agal ruma qasa spihung ta mita qs_yap rgyax qasa.拿那根竹子我們要用來窺視對面那座山。

salu「 看得見」

a. ini saku salu la.我看不見了。

b. smalu su mita rom qani na?你看得見這個針孔嗎?

c. nyux n_gyut mbuqax kwara qu hi maku qani la. ana roziq uzi lga, nyux ini salu mita la. 我的身體漸漸腐朽(衰老),甚至眼睛也看不見囉。(泰雅語線上詞典詞條 salu)

d. qmutang iyal qsya nya, baha slwi mita qulih nya la.水太混濁了怎麼能看得到魚呢﹖

e. khelaw cikay mciyaw, iyat ta psalu la.快一點做事!否則天暗看不到了。

篇章[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]