pila Pitat
2009 kawas hga, maki qutux squliq Satoshi Nakamoto (中本聰) lalu nya. te gleng balay kbalay pila bhgun son nha pila Pitat (比特幣). squliq cinlqing balay qu Satoshi Nakamoto. ungat squliq baq lalu nya balay ma. nanak wanglu (網絡) phtuw lalu nya.
kbalay pila pitat lga, maki cikah squliq snhi squ hiya ga, mtnaq pila balay qpzing nya. ana ga, 2010 kawas 5 byacing lga, qutux kbhul na pila pitat ini’ tehuk p’iyuw qutux pila Amirika’ uzi na’.
trang nasa na wanglu kmayal qutux squliq mha. s’agal maku 10000 na pila pitat p’iyuw sazing hopa bisa. ana ga, cyugal ryax wayal lru ungat squliq mwah mita’. tehuq balay te payat ryax lga, maki squliq tbaziy bisa hiya la. kahul nasa lga, mn_gyut t’aring piyux squliq snhi. mtnaq pila balay qu pila pitat.
2021 kawas 10 byacing ga, qutux pila pitat thuyay ’myuw 60000 msyaw na pila Amirika’. sraran sbaziy sazing bisa na pila pitat. misuw qani lga, sbaziy ta bisa kaki piyux balay la. yan qani piyux balay na bisa ga, kya thuyay mumuk 5000 na pzi’an mari kkahan.
swa nha krangi’ pila balay qu pila pitat? swa snhyun ssquliq qu pila pitat ga? ingat pila bhgun sraran hga, pila lban baqun balay na ssquliq. qutux lban nanak qu pila. thuyay maziy nniqun, glgan. ru baqun maziy ngasal uzi. swa snhyun na squliq qu brwan lpgun nqu lban qani ga?
swa snhyun na ssquliq qu pila pitat ga? te qutux ga, lpgun na tennaw (電腦) qu pila pitat. squnun kwara hiya 2100 mang nanak. nanu yasa mtnaq king kincipoq. qutux uzi ga baha hmswa, ming ru bbaziy squ pila pitat. spuwah lpgun na tennaw kwara. lmpuw nya ini’ ptnaq ginko miru snku na psku squliq. spuwah nya qutux qutux tennaw na squliq cinbwanan lmpuw.
10000 pila pitat na Kacaw zyaw qani. baqun miru squ qutux qutux tennaw sa. 100 pila pitat sbiq nya Dongi qu Kacaw. baqun miru squ qutux qutux tennaw uzi. mha na wal mquriq ’myuw biru nqu tennaw ga, skahul ta binah na tennaw mulu bnrwan nha. nanu yasa snhyun balay na ssquliq qu bniru pila pitat.
aring lmpuw tennaw ru tbah kbalay pila bhgun. yasa balay trhuw ktan nqu pila. ru knalay na giqas kinbahan uzi. ana ga 2023 kawas lga, te sazing kinhupa’ na bziran pila bhgun FTX takuy qmlu’ syobay la. bbiran syobay qani qriqun nya kwara pila na bbaziy. qmlu’ syobay lga, ini’ nha baqi msbzinah magan pila nha nanak kwara.
ana trhuw balay lpgun na tennaw. mtzyaw tennaw ga squliq. iyat takuy qmlu’ syobay bziran nanak. pongan ta krryax tqruw (詐騙) nqu syobay pila bhgun. nanu yasa ana muci nanu msbah ziray. ana muci nanu ’myuw qaya’ ssquliq. snhi qu pzyang balay trhuw ita squliq.