qalang Rahaw信賢部落

mwani misuw qalang ru cyux te inu 部落概況與位置

kahul su eki Ulay ga tkura tuqiy cinqlangan te 107 Seng, hminas su qalang Ulay ru tgliq Ulay, aw ini mopuw msyaw cikay spung lga tehuq squ qalang Rahaw la, mhani si su tkura gleng tuqiy nya ga musa squ qalng Hbun ru suruw nya cikay lga qalang Mangan Tranan la. ggwagiq kwara rgyax nya qalang Rahaw qani, suruw rgyax nya  qasa ga qes nha ki Sankyat, te hlhul hiya lga, qes nha ki Mangan la, qszyap na ryax hiya lga, qes nha ki qalang Raga sa hiya. magal kbhul mqeru pgan hi kwara maki sqani ru qutux kbhul mqeru cyugal blihul ngasal. Tayal ki kmukan nyux mimaw mqyanux sqani. ana ga pizyux qu squliq kmukan hiya. mtqopu’ balay qu qqhoniq qu lhlahuy nya sqani ma.

從烏來車站往107縣道經過烏來部落、烏來瀑布，大約十幾分鐘就會抵達信賢部落；若繼續往前走，就會到下盆部落，終點為德拉楠—福山。信賢部落都是崇高峻嶺，後山與三峽相鄰，往南與福山交界；對面的山頭與拉卡交界。信賢的人口有五百九十人，戶數為一百九十三戶，泰雅族與平地人混居於此，但平地人的人口較多。

sinllwan lalu qalang 地名由來

sazing qu ini ktnaq hngya’an ke’ sinllwan na qalang qani, qutux ga Lahaw son nha, imi nya mga, ana ga pongan qu hinngya’an ke’ bnkis hiya ga Rahaw son nha, nyux m’imaw mqyanux kmukan rwa ini qbaq htuw qu qhngya’an qani pi, si nya say Lahaw la. baqun ta itan Tayal ga smoya’ magal Yapit ga siga baq smi rahaw tbabaw maki qhoniq, t’tun nya kwara qara qhoniq ru thazyun nya qutux qara yasa qu tuqiy ‘son yapit sa lru, syan nha qu rahaw la. suxan sasan lga zinga’ balay cyux ciriq ru hlubay qu yapait qasa.

有兩種的發音來命名信賢部落，一個叫「Lahaw拉號」，為「樹林茂密的地方」之意。另一種發音多為長者所用，為捲舌音的「Rahaw拉號」，由於與平地人混居，所以他們不會發「R」的捲舌音，就直接以「Lahaw拉號」稱此地。我們知道泰雅族喜歡吊飛鼠，而陷阱必須放置在樹枝上，其他的樹枝要砍光只留一根，那一根樹枝就會是飛鼠必經之路；所以族人會在那裏設置陷阱，稱為「rahaw」；這種獵捕方式非常容易，經過一晚，早上必定捕獲飛鼠。

pinqzyuwan qalang 部落遷徙

sraral mga binkesan nha ga min kahul qu gong Cyaqung qasa ma, mc’ubuy nqu mrhuw Yawi Puna minkahul sa Pinsbkan uzi, shzi shzi aring Magan ru si tehuq qalang Rahaw qani pi.

信賢部落的祖先也是從扎孔溪順流而下遷徙於此，也是屬於亞維布納的後裔；從「Pinsbkan賓斯博干」往北遷移，經過福山再到信賢。

tayal ka nyux qalang Lahaw misuw qaniy 人口概況

magal kbhul ru mqeru pgal kwara hi nha, qutux kbhul mqeru cyuwal blihun kwara ngasal nyux maki sqani. ana ga pizyux qu kmukan maki te sqani hiya, sraral mga kmukan qani ga qbwan qutux Kosi mwah tmutu’ qhoniq sqani sraral lru, si s’aki sqani pluw mqyanux Tayal la. kwara tnutu’ nha qqhoniq qani ga si nya spgluw llyung Tranan si tehuq Sinten, yasa qu srzyut nha sa qhoniq qani.

他們的人口約五百九十人，一百九十三戶在這裡生活；但是平地人人口多，聽說以前這些平地人被大公司聘為伐木工人，日子久了就與原住民共同定居在這裡。以前所伐的木頭都會順著南勢溪漂流至新店，流至新店加工處理。

snhyan 部落宗教

maki qutux Cyoro kyokay nyux sqani, Rahaw kyokay son ta, Tayal hiya ga snhi Utux Kayal, kmukan hiya lga maki nanak qu hokung nha hmokung kya. pizyux qu Byo nha cyux si tmatak ana n’inu. ana ga kwara Tayal ga nyux snhi yaba utux kayal kwara, ana cyux maki te Tayhuk uzi ga mhngaw ryax lga mwah qalang kwara qu msqun rehay hngawan ryax ru msqun mcisal syaw tanux kyokay ru msqun mzwi mari tara, nanu yasa mqas sami balay qutu kyokay qani.

信賢部落有一間長老教會，稱為「信賢教會」；原住民是信上帝的，平地人有自己的偶像在拜，許多的廟宇在此地林立。但是我們泰雅族人幾乎都是基督徒，即便部落很多人平日都居住在台北，但是一放假他們都會回到部落來聚會，禮拜完畢後我們就會一起在教會廣場打球和聊天，大家都非常的開心。

qqyanux 經濟與特產

qalang na Rahaw Tayal ga maki qu pqumah, muhi qu ramat , qinuw, qlung ru qmayat quleh qbabang, kruma lga si syobay syaw tuqiy , kya qu Okyak smoya maziy ga si nya ptbiriy kya la. maki uzi qu mc’ubuy musa te hogan mtzyaw uzi, yasa qu spizyng balay galan nha than sqyanux qnxan nha.

這裡的泰雅族有些是農夫，種植一些有機蔬菜、香菇、木耳，也養殖鱒魚；有時會在馬路邊販賣，若客人喜歡，就在路邊交易。也有一些族人是到都市工作，那是他們收入的主要來源，來維持家庭生活。

tuqiy 部落交通

qutux balay tuqiy nya qalang qani, t’aring Bnka’ ru tehuq Ulay lga ptkura su llaw pkrkyas qutux hopa na hongu’, yasa qu mzyup son muci ka tuqiy cinqlangan la, nyux sbiru mha (北107縣道). mtzyul tzyu’ meta kwara qu kinqruzyux nya aring Bnka’ tehuq sqani.

前往信賢部落只有一條路，從台北到烏來往右經過一座大橋之後，就是進入北107縣道，從台北至信賢約三十六公里。

wahan tbasaw mzwi 部落觀光

maki qutux iyat balay qinqiri na tgliq, Sqatong son bnkis sraral, blaq balay wahan Okyak mwah sqani tbasaw yani qu ‘bagan qani, ana mkilux kayal nya ga, mizyup su sqani lga ini kilux la, hopa balay qsya’ nya ru ini nbah qlih, blaq balay qu insuna nya sqani. bnux qu phkngyan nya uzi, trang qu maki hngawan lga pizyux balay llgan nya mwah sqani , memaw su’ut kwara tuqiy. yasa yaqih balay qsliq qu Tayal maki te sqani pi.

這裡有全省最有名的瀑布，以前的長輩稱為「Sqatong斯卡通瀑布」，現代稱為「內洞瀑布」，夏季例假日時有許多遊客會來這裡遊憩避暑，雖然天氣炎熱，但是在這裡卻十分消暑，因為此地有充沛的水量以及負離子，路途非常平坦不會疲憊；特別在假期車流量龐大，導致嚴重的塞車，為部落帶來困擾。

Qnxan Tayal 傳統生活

misuw qani lga, nyux msbah qu kayal cinbwanan la, ana lhlahuy uzi lga, ini’ kzyan sraral ka cingay balay qsinuw nya ru qbhniq nya’. ki’a hazi mopuw msyaw kawas maku’ ga, mluw saku’ lkotas ru lkmama’ maku’ musa’ rgyax, tehuk sami qzyunam myan lga, cingay balay qbhniq cyux mqwas babaw qhuniq, nanu’ bway qhuniq na kzyumin, qnwal ru hom qu blaq balay niqun na qbhniq. nanu’ i tmrang sami krayas qutux krahu na pitung ga, cyux si yaq~gyaq~gyaq mqwas ru mqqol maniq, nyux saku’ ini’ twang kmayal balay, kinhmayan na qbhniq qasa ga, zyan nqu cyux smagan na talap qu qhuniq, memaw ini’ bu’ sa rhzyal qu syax na wagi, mqsuqi su’ cikay krayas lga, ’byaqan su’ nya’ pin’zil nya ay!

現在氣候變遷，就連森林裡，昔日百鳥爭鳴的榮景不復再見。當我十幾歲時，有一次跟著阿公及叔叔上山去，我們到了獵場，只見百鳥在樹上爭食，他們喜歡吃茄苳樹、楊梅及山肉桂樹的果食。當它們在啄食時，真的不騙你，數量之多，連起的翅膀像是一層天網，就連陽光都無法直射大地，若你稍稍遲行，從天而降的鳥糞，就會落在身上。

qutux ryax qu pinhkngyan myan lru qlung sami tehuk lxyux la, nanu’ yani qu giwan na tatak myan. helaw balay qba’ nqu nbkis, msmisuw lga mcyana’ qu puniq pinnhwan nha’ la, phapuy mami’ qu lkotas maku’ lru, wayal tmqhuniq ki lkmama’ maku’, kyalun saku’ nha’ mha, bleqi mlahang qu puniq, rrgani’ qu qhutul son saku’ nha’. inblequn maku’ balay mlahang qu mami’, ini’ kbsyaq lga, pongan maku’ cyux mha’ “pok pok pok” mqrqul qu pinhapuy, n_gyut mqlih lga, gzyagun maku’ qu bagah la, tmrang nasa ga, hnyal uzi qu lkotas ru lkmama’ maku’. qutux bhut ru sazing qoli’ nyux nha’ rasun, syukan ni lkotas maku’ qu bhut ru qoli’, blaq balay sokan qu snazyuk nya’, nanu’ kakay ru ngungu’ bhut ru qoli’ qu n_gon maku’, kgusan lkotas maku’ ru kzyutun nya’ kakay ru ngungu’ bhut, qoli’ ru sbiq nya’ knan, ana ungat nanu’ hi’ nya’ ga, blaq balay pskanan. inblequn nya’ smazyuk ru suqun nya’ mwak lga, hbengun nya’ ru thkun nya’ la, syun ayang ka plgan cikay qurip, maqaw ru syun su’ cimu’ lga shhya’ balay nbun, mhuqil qu tnahuk lga psawan sa abaw bgazyaw qu bhut ru qoli’, stmwan cikay cimu’, nanu’ yasa qu wal myan kgbyun.

我們走了一天的路，終於抵達了一座山岩，這就是我們的獵寮。大人們的手腳很快，三兩下就生起火煮飯，我的阿公和叔叔就去找柴，阿公告訴我注意燒飯的木柴，看到木柴燒到灶外要推進去。我照他的意思，仔細地看好爐灶，沒多久就聽到飯發出波波波沸騰聲，在飯快要熟時，阿公他們回來了。他手裡帶了一隻松鼠和兩隻老鼠；我阿公開始燒松鼠及老鼠的毛，燒毛及刮毛的味道，很好聞。在燒刮中，阿公把有點焦黑的松鼠老鼠腳及尾巴折斷給我，雖然沒什麼肉，但啃起來也很香。外毛處理乾淨後，取出內臟，切了若干塊後，在鍋裡放鹽再加上生薑山胡椒，味道非常香美。煮好的湯，把肉撈起來放在乾淨的姑婆芋葉上，再灑點鹽巴，那就是我們美味的晚餐。

maki' te lhlahuy ga, ana nanu’ ga blaq balay niqun, mami’ uzi ga, si baqi sa ptwang su’ maniq qutux pyatu’. maniq sami ga si sami agal sa qba’, ini’ sami hngaw hmimuq tluling qba’, blaq balay niqun. misuw qani lga, ana nanu’ ga thzyayun ta’ mbazi sa bbziran, ana ga, 'yan na qnxan sraral ga, ana si pqqiri' qu qnxan myan ga, blaq balay qnaniq myan, qani hiya' ga, hazi' minkahul squ kinzmwan na inlungan la.

在高山上，所有的食物都很好吃，就連白飯你也會不自主的多添一碗。我們吃飯都不用筷子，都是用手來抓食，非常有味道，你會常看大家都不停的吸吮自己的手指。現在的生活環境，你可以在市集買到想吃的任何東西，不過，像過去的生活，雖然簡簡單單，但卻也不覺得少了什麼，我想這樣心裡的滿足，必定是從純樸無爭的生活而來的。