qalang Sqoyaw/環山部落
mwani qalang ro cyan te inu 部落概況與位置
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]qalang Sqoyaw maki kya pucing skura byaqan wagi ro skura hrhul cqa rgyax B'bu Mlalin, mtama kya rgyax Pinyen skura byaqan wagi ro skura hrhul, skura byaqan wagi ga ksobih ki bawiq llyung Tmali na hbun llyung Sqeran ro llyung Qyawan. skura htgan wagi qalang naha ga maki qara ryaniq Girang nqa ryaniq Pepuhenkwan hnasun nya. qalang qani ga cbalay tyaba na qalang maki ryaniq qani. skahul qalang Sqoyaw gmlux ryaniq skura kya hrhul ga baq thehok qalang Slamaw, ro skura kya t’ltu lga baq tehok qmayah Uring.
環山部落位於南湖北山西南稜的末端,坐落於平岩山西南麓,西臨大甲溪上游的司界蘭溪與七家灣溪交匯處。部落東側有北部橫貫公路宜蘭支線通過,為該公路沿線最大的部落。從環山順著公路向南可抵達梨山,向北則可通往武陵農場。
cinllwan lalu qalang 地名由來
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]lalu qalang Sqoyaw qani ga maki saying pinqyuwan, te qutux ga maki ryax klhangan Ipun ga san naha Sqoyaw qa cquliq Ipun, imi nya ga “pqasan na ryaniq”, te saying ga lalu Sqoyaw qani imi nya ga piyux rruma ma.
環山部落地名來源有二說,第一為在日治時期,日本人稱這裡為「Sqoayaw」,意指「歡樂小街」,第二為Sqoyaw其名為竹林繁茂之意。
pinhknyan qalang 部落遷徙
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]pinqyuwan maha puqing mrhow naha ga knahul Pinsbkan qalang Mstbwan.
相傳其祖先居住於Pinsbkan(今南投縣仁愛鄉發祥村)。
tayal qa nyan qalang Sqoyaw mwani 人口概況
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]qalang Sqoyaw magan kbhul mqesu pgan magan qabax cquliq naha, ro hbku ski mpux payat kawas na laqi mrkyas ga qutux kbhul qabax cquliq ga maki akya mpux mtuyu cquliq nya, ro mpux magan mpux magan kawas na klokah hayi na cquliq ga qutux kbhul qabax cquliq ga maki miman magan cquliq nya, ro miman magan kawas na yutas yaki, qutux kbhul qabax cquliq ga maki mpusal qesu cquliq nya. ro tayux kahul cqenu minrok naha hiya ga, cquliq Tayal qutux kbhul qabax cquliq ga maki mqesu pgan qutux cquliq nya, ro binah lga cquliq binah minrok la.
環山部落總人口為595人,其中0至14歲的兒童占15.63%,15至54歲的中壯年人口占54.63%,而55歲以上的老年人口占29.74%。依族群來看,泰雅族群占91.43 %。
snhyan qalang 部落宗教
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]qalang Sqoyaw hiya ga snhyan naha utux Tayal, ro maki gaga cmyus uyi. snhe naha maha baq maray mblaq na qnxan ro kmloh, mwani ga maki cikay cquliq musa Tensinkyo ini ga Kiristo kyokay, maki uyi cquliq snhe utux Kahat.
環山部落主要信仰傳統的泰雅族神靈,並進行相應的祭祀儀式。部落成員深信神靈的庇佑能帶來豐收和平安,目前也有些許族人會去天主教會或是基督教會,也有一些族人在佛教。
qqyanux 經濟與特產
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]cpiyang yaw tnpila: qalang Sqoyaw hiya cpyanga mrwa kblay qeqaya ini ga mqupah, maki uyi cquliq nyan mawah bbesan, ro pinqumah hiya ga ana ocya, pagay, ro bway qhoniq, kbalay na qeqaya hiya ga, ana patas qhoniq, tminun na ruma, binah lga wal heci mtiyaw ini ga mqwas la.
主要經濟活動:環山部落主要從事農業和手工藝品製作,也有居民從事商店,農產品包括茶葉、稻米、蔬菜和水果,手工藝品則包括木雕、竹編等,其餘大部分皆在外地工作、讀書。
rryaniq qalang 部落交通
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]gmlux glgan: skahul aki Lutung gmlux basu ro skura qalang Slamaw, pbiyaq cqa qalang Sqoyaw.
搭車:自羅東車站搭乘國光客運往梨山班車,於環山站下。
qmuyit glgan: pbiyaq byaqan qara ryaniq Girang ski Tayhuk, ro mc’ubuy ryaniq Syentaw 192 ro ryaniq Sengtaw 9 ski Girang, skura glax ryaniq sengtaw 7, ro si shoyu musa lro tehok su la.
開車:下北宜高宜蘭交流道,接192縣道、9號省道至宜蘭,右轉7號省道、7甲省道可抵。
ki’an pklahang binheci 文化健康站
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]qalang Sqoyaw hiya ga baha hmcwa khmay ciyan cquliq naha la, mica qa knalay naha ki’an pklahang bnheci naha, ro sobih na qalang Slamaw hiya ga maki mblaq na psbaqan ro byoing phgup. pincrux uyi pqwasan biru ro byoing, musa mkrax kinmxan cquliq ro psbaq llaqi.
環山部落居民因人口很多,所以建設文健站,梨山擁有完善的教育和醫療設施。部落設有小學和醫療診所,為部落成員提供基本的教育和醫療服務。
gaga qalang 部落文化
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]qalang Sqoyaw qani ga qalang Tayal, kruma cquliq naha kmayal ke Tayal uyi, ksobih kawas mwani ga nyan kblay yaw na qalang qa naha, us ga cipak hayi kblay yaw na cyunga, baha hmcwa cyunga ga uka cquliq musa qmuyiy ke Tayal ro mwani lga m_ngyut mnukil qabax bnheci naha la, mica qa uka uyi cquliq snibil gaga Tayal la.
環山部落現為泰雅族原住民的部落,部落族人部分使用族語溝通,近幾年依舊有辦理部落內部活動,但傳統文化活動較少,因過去無傳承及耆老逐漸流逝,泰雅文化也隨之消逝。