qsya’「水」
詞根[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]
a. p’abi su ga laxi piyang nbuw qsya’.
你睡前盡量不要喝水。
b. ’bagan ga zzik balay qu qsya’ gong.
夏天時溪水很深。
使動結構[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]
a. usa pqsya’ cikay phpah ha.
去澆一下花吧！
b. kilux iyal kayal la, say pqsya’ cikay rnamuw qani.
天氣太熱了，這屋頂去澆一下水。
c. say pqsya’ cikay kakay nya.
他的腳澆一下水。
d. tngwan abaw lga, sqsya’ kwara hlaqi rgyax la.
春天時山上的雪都溶化了。
澆水的人[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]
a. cyux saku qmsya’ ramat.
我正在澆菜。
b. cyux qmsya’ ramat bih yasay qu yaya.
媽媽正在菜園邊澆菜。
被澆的對象[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]
a. nyux maku qsya’un qu tmana.
高麗菜正在被我澆水。
b. swa su wal qsya’an kwara ramat la.
你怎麼把菜全部澆完了。
澆的地方[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]
a. qsya’an maku qu tmana kraya qasa hiya.
那上方的高麗菜我會澆水。
澆的工具[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]
a. sqsya’ maku ramat qu taku qasa.
我要用那個水瓢澆菜。
已經澆過[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]
a. qnsya’ maku qu tmana, laxi say pqsya la!
高麗菜我澆過了，不要再去澆了。
將要澆[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]
a. pqsya’ saku ramat kira.
我等一下要澆菜。
篇章[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]
pqsya’ ramat澆菜
gbyan lga rasun saku ni yaya mu musa pqsya’ ramat. tehuk qnalang ramat lga, kmal yaya muci, pqsya’i na taku isu hiya,’ringiy te cyugal binkgal pqsya’. te qutux ru te sazing binkgal ga pqsya’ay na yaba su, pquyaw qasa ga laxi pqsya’i, pqsya’an maku kira sa. nanu yasa aring saku te cyugal binkgal pqmsya’, yaya ga cyux te payat binkgal hiya. trang saku pqmsya’ ga, ktan maku abaw tbana yal balay cyux mzyugi, si saku gluw mzyugi uzi, si ktay pqsya’an mu kwara yamil ru lukus maku, memaw saku si qqarus, ktan ni yaya mu lga, smayu mha, laxi pqsya’ isu la pqilun su kwara ramat la, usa ngasal say ’myuw lukus su, ru bleqi smi taku qasa, aki wahan spqsya’ na qsuyan su kira, usa ru say plawa qbsuyan su wahay pqsya’ cikay tmana uci.
文化大補貼[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]
早期泰雅族部落若遇到大乾旱，久久未下雨，河邊的溪水都乾涸時，泰雅族的祖先就會進行祈雨祭。祈雨祭是由整個部落一起進行，族人會事先講好，然後帶一條活的豬到河邊聚集，當天不管是男子、婦女、甚至是孩子都要一起參與。
帶領的長者說道：
soni qani ga nyux sami abas mayaw qutux mqyanux nway siy kiyan pqsya’ qani mu, yang kayal ru pqlwaxi sami ru ptaqan qu bzyok spgluw pqsya’ kwara qu ramu nya, kwara qalang llaqi kneril mcici ru hmwaw muci nyux mqwalax la nyux mqwalax la….kruma mga siy gluw mqwalax babaw knyax ma.
今天請讓您的血跟著這一場大暴雨吧！然後用獵刀刺入豬的身體，將豬血流放溪水中，豬的血就在溪水裡浮沉，此時，部落大大小小的族人互相灑水不停的歡呼：下雨了！下雨了！有時天空果然下起大雨。
早期泰雅族的生活是沿著溪水趕路，若懷孕的婦女來不及到，只好在溪邊生產，親人會將血和不潔的東西放在溪邊洗滌，隨即就會下起暴風雨，猶如強風暴雨，也是相同的道理。