wal qriqun mskongat ni qutux lpgan kinbahan
ke' na Tayal
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]msqun kinpzyux ssquliq na qutux qalang qu Awsyuw. kya cyugal kbhul msyaw llamu’ na ke’ maki’ squ khci balay na rhzyal qani. cingay balay cinpuqing tayal qu sqani. ru minkahul rhzyal bzinah na squliq tmwang uzi. sebu’ Awsyuw kwayal ga, rmuruw qutux na sinrhgan. qiri’ kmayal ke’ nqu squliq plquy ru phgut nya’ ke’ bzinah hiya’. sinlwan na sebu’ ga, qutux balay na ke’, qutux balay na gaga’, qutux balay na snhyan nqu qalang ma. sebu’ nqu Awsyuw ga, wal nha’ rasun kinpzyux balay ’laqi’ na cinpuqing tayal. aki hilaw hazi’ tgwaya’ mqyanux qnxan misu qu cinpuqing tayal ma. ’laqi’ cinpuqing tayal ga, rasun musa’ iyat qnbaq na kki’an ru mtbah pqbaq squ ke’ squliq plquy ru snhi’ kyokay. suru lga, pson pqayat squ ngasal squliq plquy, kyokay ru ngasal pranga’. maki’ kya mqbaq gaga’ ru ke’ na squliq plquy qu hga’. shtuy kmayal ke’ yaya’ ru mqwas qwas kinhulan uzi. t’alax ps’ubuy squ yaya’, hutaw lalu’ ru ngasal kinhulan qu lhga’. aki mrhuw kki’an ru mtngi’ maniq uzi qu llaqi’. ana ga, kr’tun balay ini’ krhuw ru mngihuy qsahuy inlungan ma. aki cyux smoya’ musa’ tgiba’ yaya’ ru ini’ nha’ baqi rhzyal te inu’ qu ki’an nha’. mtzyu’ pgan msyaw kawas kbsyaq squ sinrhgan qani. si qhli zmungi’ qu gaga’ ru ke’ nha’ nanak. iyat squliq plquy ru iyat cinpuqing tayal uzi qu nha’. wayal qulan cinpuqing qnxan na ssquliq qani ga, ’son nqu “wal qriqun mskongat ni qutux lpgan kinbahan” (失竊的一代). sinrhgan na sebu’ Awsyuw(澳洲政府) ga, ini’ aras kblaq na qnxan squ lhga. puyuw squliq plquy ga, ini’ nha’ swali mpqbaq. lhga uzi ga, rema’ zmungi’ gaga’ kinhulan ru ini’ srhuw msn_yaw squ musa’ mpqbaq nanak. maki’ squliq uzi ga, qnxan nya’ wal si usa’ mhkangi’ ngasal kinhulan ru p’uluw mpqbaq nanak. tehuk kawas 2008 lga, spzyang balay tmatuk tunux squ cinpuqing tayal qu krahu’ mrhuw na Awsyuw. kmal hiya’ mha, “" kira’ soni’ qani ga, shgan kr’tun inlungan ta’ squ cinpuqing tayal babaw rhzyal qani ru gaga’ thluyal nqu kinmrhuw balay na zyaw kinbkisan ssquliq. msbzinah lmnglung squ ini’ ktnaq blaq khangan ta’ ryax kwayal. tmatuk ta’ tunux qu cyux mqzinut ru kinmxalan squ pin’aras sinrhgan ru gaga’ sinpngan nqu sebu’ sraral.” krahu’ mrhuw ga, skin_giwan sebu’ sraral tmatuk tunux. ru kin_giwan sebu’ misu lozi qu hiya’. sinlwan nya’ kahul kira’ qani lga, ini’ kinshzyu’ na zyaw nnanu’ sraral. iyat nbah phtgun babaw nya’ la. qnqwan ryax kwayal ini’ balay si tmasuq. tnatuk tunux nqu krahu’ mrhuw squ cinpuqing tayal ga, maki’ balay tamas nqu ryax na zyaw kinbkisan. mqbaq squ zyaw kinbkisan ga, iyat squ tluhing t’uqu. nanu’ yasa’ mtbah ta’ mpqbaq msbalay ru pssi inlungan. soni qani ga, pzyux balay squliq cyux mhkangi’ hintgan nya’ nanak na’. ana ini’ ’uluw ggluw nha’ kruma’ ga, cyux qnzyat rmuruw pcbaq pqbaqan ru qpzing nanak na cinpuqing tayal. cyux mlahang qutux qutux lpgan kinbahan na cinpuqing tayal.
ke' na Plmukan
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]澳洲是一個由許多族群所組成的國家。這片大陸至少有三百種以上不同的語言。這裡有很多原住民族群，以及從不同地方移居的外國人。過去的澳洲政府實行一項政策，這個政策讓人民普遍使用西方的語言，減少使用其他語言。他們希望，國家只有一種語言、一種文化、一種信仰。為了讓原住民族可以更快的融入社會，澳洲政府帶走很多原住民的小孩。他們認為從小的時候開始教育小孩，小孩就不會成為原住民。原住民的孩子被帶到完全陌生的環境，重新教育，他們學習西方的語言，信奉西方的宗教。然後他們被送往白人的家庭、教會以及孤兒院。在那裡他們學著西方的語言，認識西方的文化。被禁止說母語、禁止唱家鄉的歌。他們失去母親，失去名字，失去與家鄉的連結。孩子們時常感到不安，雖然他們所在的地方很安全，也有食物可以溫飽，但他們還是很悲傷。他們想回到媽媽身邊，卻又不知道自己在甚麼地方。這是一個長達六十多年的政策。他們被迫遺忘自己語言、文化。他們既不是白人也不是原住民。被剝奪原生教育的這群人，被稱作「失竊的一代」。澳洲政府的政策，並沒有為他們帶來更好的生活。面對白人的不認同，早已遺忘原生文化的他們，對自我的認同也感到困惑與不安。有些人一輩子都在找尋原本的家庭，和自我的認同。直到2008年，澳洲的總理正式向原住民族表示歉意。他說道:「今天我們向這塊土地上的原住民，人類歷史上最古老、至今仍存續著的文化致敬。我們反思過去的不公平待遇。我們為過去政府的法律及政策，所造成的各種痛苦和損失致歉 。」總理代替過去的政府，深深致歉。他也代表現在的政府，期許從今以後，過去各種不正義，未來不再發生。過去的問題不會馬上解決，對原住民而言，總理的道歉依然是歷史上重要的時刻。了解歷史，不是為了延續憤怒，而是學習理解與尊重。現在還有許多人在找尋自己的身世，儘管有些人已經找不回自己的家人，他們也致力於原住民族群的教育與權益。守護世世代代的原住民子女。
kinhulan s’utu biru
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]- 被偷走的一代，原住民族語E樂園由財團法人原住民族語言研究發展基金會 製作