Tampya

alang Tampya (忠治/桶壁部落) ga niya mki sku Zinpesi atu Ulay Ku, kwara sali buwan nya ga 528 buwan, 1,835 hi ku kwara s’uli tayan.

s’uli tayan pinspngan Gyencumin ga 42% kyan ku 775 hi, binah ga, ’yat kahun sku pinspngan Gyencumin ga 58% kyan ku 1,060 hi nya.

pinspung na linhuyan Gyencumin ga, Tayan 37%, Amis 2%, Bunun 1%, Truku 1%.

maki qu ngasal bziran, ngasal psatu tegami ru pqniqan iyu

cyux te inu qu qalang部落概況與位置[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]

qalang Tampya hya ga cyux maki squ kyahu hazi na llyung mstrnan,tlingay be yatux na squnan na llyung talah ,ska'hlahuy qnoyan,baqaw ta hazi zmagan kbhu meta kinbenux na ru mpayat kbhul meta kinwagiq na skahul bsilung spngan.

忠治部落位置在南勢溪流域最下游緊鄰與北勢溪流域交會處上方附近的大桶山腰平台約500公尺的地方，海拔約400公尺。

sinllwan lalu qalang地名由來[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]

qalang kayu' son nha squliq na Tayal，kayu’ga giwan nqu qeqayaa syan ta qsya ru tkran qwaw inkyasan na 'taman tlingay na hlahuy ga giwan nqu qqryang qiway ,yasa son nha「kayu'」 ,mwah qu kmukan lgaskahul na inkyasan kki’an qalang qani ru Tampya son nha ke’ kmukan,babaw mwah mlahan qu sexu’kokumin lga,syan na 「Tampya song」la.

泰雅族人原名為Kayu’(泰雅語譯為桶子)，因地形有四面環山部落在其底下，猶如一個盛裝穀物的桶子，族人釀製小米酒，常用木桶盛裝著，環山如桶壁，部落在其底下而命名部落，漢人來此已桶壁閩南語稱之，而有族人轉其諧音為「Thangpya」而族人又以「Tampya」習慣稱呼部落名字，國民政府實施行政地名改為漢語的「忠治村」

pinqzyuwan qalang部落遷徙[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]

Baqaw ta cyugan ini ga mpayatkbhul kawas ga puqil na qalang mstranan ga,mrhuw krahu na qalang Yawi.Puna ga, mnglung mha:nyux n_guyt mhbuyaw qu squliq qalang lga,ini nbah tehuk kki'an ru qyunam pqalup rhizyl na la .rasun na pira gluw cinngasal si gluw syaw llyung na mstrnan hkangi ‘san rhizyal pqalang kya,trang hminas squ rhzyal ska hwinuk hlahuy qnoyan,ktan nya benux rhizyal ru tlingay smabu' qmiway kya,sbilan nya kya qu qutux cinnasal squliq Tayal mqumah mnayal mqyanux kya ,aring kya qu maki qalang “Tampya” qani la,squliq na Tayal tapya ga kruma ga si gluw llyung musa mlata qmalup ru tquliq btehuk ksyu’”Pyasan.Maray”son nha,ini tryax mstnaq squ Tayal na qalanq”Topaw”msbayux pbiq maniq qlupan nha，babaw lga mwah qu kmukan,si ru si giway mciriq pqqun kki'an krryax,pizyux balay hi' nha, ini thozyay qmroq qu Tayal laxan nha rhizyal sa,si bizih mwah izyuw qalang “Tapya”betaq soni la,baha hmswa minpira na mstnaqan ru mincriqan nha ki kmukan,nani cingay balay pinqzwan sinbilan bnkis sraral uzi.大約有三、四百年烏來地區祖居地福山的頭目亞維部納，因福山部落族人人口日漸增多，沿著南勢溪上游往下遷徙拓展生活空間，經過此地發現四棉環山有堅固的石壁圍繞保護，並瀕臨北勢溪流域廣大的獵場，即在此建立部落配一些家族族人留在此地開墾生活。本部落族人漁獵活動常北至屈尺台地(泰雅族語Pyasan.Maray)，經常遇到來自大豹社(Topaw)的族人，相遇時分享獵物，後因漢人往南遷徙擴張，每屢強烈衝突，族人不敵其眾口放棄該地回到稱為kayu’/Tampya(漢人稱桶壁)「嘎佑/忠治」現今的部落定居繁衍子孫，本部落位最早和漢人接觸的族人部落，因此，也有漢人後來遷入居住，也因有原漢衝突、融合過程中歷史記憶。

tayal ka nyux qalang Piyaway misuw qaniy 人口概況[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]

Sinkwara na squliq qalang Tampya qani ga musa hazi mpayat kbhul hi’kya qu bnkis ki klaqi ga msthay maki qalang rgyax pmuhi pinpahu nniqun, mrkyas na squliq hya ga wan mtzyuwaw ru ksysuw ngasal hogan mqyanux kya kwara,maki hngawan nha lga,mwah qalang mkal bnkis cingasal nha ru mgluw musa rehay,aring squ kwas ziray na mpitu pgan ga ,t’aring lokah pmuruw squ pincyagan nha owah lmosay lpyung na hogan, pizyux balay okyaku mwah,yasa qu cingay zyuwaw na galan sthan pila,ana squliq na hogan ga cingay qu mwah izyuw sqani la.betaq soni lga,squliq Tayal ki kmukan ga n_gut n-gut hbuyaw saxa nha uzi.那個時候，大約400餘人，老年婦乳孺人留在部落，年輕人大多到都會區謀生租房子工作，留在部落裡面的大都為年長者與部分從事休閒農業或務農打工。週末時都會區族人會回到部落與家人團聚或上教堂禮拜，70年代因觀光旅遊業開始蓬勃發展，吸引大台北都會區人口遷入營業，時至今日原漢人口成長互動而消長。

部落宗教[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]

Kirsto Kyokay ru Tensukyo，maki uzi cikay hmokung na bukyo基督教和天主教，極少數拜拜的佛教。

經濟與特產[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]

qalang Tampya ga maki nyux msyobay na wahan gmzuy tbasaw na okyak;wahan plbit wahan mhngaw m’abi, tbaziy nniqun ru wahan mqbaq gaga tayal ka cinringan mze’a nqu lubuw tminun cinrngan.mqumah na rramat niqun nanak, ungat iyal qu mbaziy pinbahu hiya ana ga knalay nha nniqun nya hekil ru qwaw trakis ru tqenuw tnahuk nha ali’rima ga spiyang na szyon mwah mbaziy qu lpyung hogan la.忠治部落有些經營休閒農業；露營區、民宿、設攤販及推廣泰雅族文化如lubuw (口簧琴)編製文物DIY體驗的工作坊及歌舞表演欣賞等。農業部分種植桂竹筍及山胡椒副產品和香菇、小米糕及小米酒，是本區最為有名的經濟產業，廣受遊客來賓的青睞。

部落交通[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]

Pkzyup ta qalang ga si ga skahul ta te mqeru luhiy na Tuqi Taywan si gluw tuqi usa giran,hminas ta sinteng kuw ru sipubuy tuqi mosa tkura' sa qalang mtranan baqaw ta zmagam kore lga ptehuk Pyasan.Maray，si usa usa gleng phinas ta be'nux na spungan,yasa qu cyux s'utu'smi’ kya king na kokka ta，si gluw llyung mstranan pkrkys musa baqaw ta cyugankore hazi twahiq lga ptehuk qalang la.

進入烏來區須經台九線北宜路，經過新店後接新烏路往前走約5公里到達屈尺里(pyasan.Maray)，在往上去精spunganw台地(國家鎮國黃金庫現址)沿南勢溪流域上游經新烏路約3公里即到達忠治部落。

部落觀光[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]

te qutux、lsayan na uruw skwani',maki ska na inluyan llyung mtranan,mtasaw qsya ru mnanaq na btunux ktan,lpyung na hogan ga pqyagun nha balay mwah mrangaw mhngaw sqani qutux qutux ‘bagan .

te sazing、tuqi hkngyan na bbu'kakoryaw，ryax na zirat gipun ga maki squ kisya hmakut qqhoniq ，si gluw syaw na llyung mstranan ,prkyas lga musa betaq squ qalang Ulay; psquyaw musa lga ,hminas squ Pyasan.maray(Ksyu'),babaw ga skbalayun nha kisya glgan lmosay ga musa blaq balay.

Te cyugan、koyeng na qalang Tampya tlingay na tuqi ga maki bbiran qqaya’ Tayal ru mngayan mrangaw mzuy squ gaga na ptringan，psrxun ta lihuyan na pinqzwan qnxan Tayal ,wahan mkal lpyung hogan.

Te mpayat、yatux squ qalang son nha hngawan lbit ru khu lhbaw qsliq ru inbuyan na hkngyan lmosay tuqi osa lahuy qnoyan ,maki balay minnanaq qbuci na kinqoyat na inlosay hlahuy.

一、紅河谷園區，位於南勢溪中游的河谷，蜿蜒崎嶇、水流清澈；都會區遊客每至夏季，來訪遊客絡繹不絕、極為熱鬧。

二、加九嶺古道；是日治時期就有的台車古道，沿著流域的古道往上可通烏來部落；往下及通往屈尺、新店。未來可規劃小型觀光台車路線。

三、忠治公園新烏路周邊攤販與泰雅文化體驗設施，可擴大規劃為部落故事館。

四、部落上方的桶壁角民宿露營區與大桶山步道串聯經營，有其特異的價值。